Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

негізгі ережелер

  • 1 негізгі ережелер

    Казахско-русский экономический словарь > негізгі ережелер

  • 2 ГААГА ережелері

    гаагские правила (жүк тасымалдау кезінде кеме иесі жауапкершілігінің ауқымы мен нысандарын айқындайтын негізгі ережелер)

    Казахско-русский экономический словарь > ГААГА ережелері

  • 3 основные положения

    Русско-казахский экономический словарь > основные положения

  • 4 базовые положения

    негізгі ережелер

    Русско-казахский терминологический словарь "Философия и политология" > базовые положения

  • 5 несиелендіру қағидаты

    Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:

    Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:

    - мерзімділік;

    - срочность;

    - қайтарымдылық;

    - возвратность;

    - ақылы.

    - платность.

    Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.

    Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.

    Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.

    Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.

    Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?

    Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?

    Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.

    В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.

    Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:

    Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:

    - кепілгерлік;

    - поручительство;

    - кепілдік;

    - гарантия;

    - кепіл;

    - залог;

    - несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.

    - страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.

    Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.

    Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).

    Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.

    Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.

    Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:

    В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:

    - мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;

    - залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;

    - борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;

    - гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;

    - несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.

    - кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.

    Кепілдің екі нысаны бар:

    Существует две формы залога:

    - мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;

    - залог с оставлением имущества у залогодателя;

    - кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).

    - залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).

    Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?

    Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?

    Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.

    В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.

    Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?

    Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?

    Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.

    Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.

    Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?

    Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:

    Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:

    - қарызгердің “салиқалылығы”, ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;

    - “солидность“ заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;

    - қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге “қабілеттілігі”;

    - “способность” заемщика производить конкурентоспособную продукцию;

    - “кірісі”, мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;

    - “доходы”, при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;

    - несие ресурстарының пайдаланылу “мақсаты”;

    - “цель” использования кредитных ресурсов;

    - несие “сомасы”, бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;

    - “сумма” кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;

    - “өтеу”, бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;

    - “погашение”, этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;

    - несиенің “қамтамасыз етілуі”, яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.

    - “обеспечение” кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.

    Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.

    Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.

    Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.

    Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).

    Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.

    Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.

    * * *

    Казахско-русский экономический словарь > несиелендіру қағидаты

  • 6 Принципы кредитования

    Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:

    Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:

    - срочность;

    - мерзімділік;

    - возвратность;

    - қайтарымдылық;

    - платность.

    - ақылы.

    Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.

    Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.

    Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.

    Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.

    Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?

    Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?

    В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.

    Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.

    Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:

    Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:

    - поручительство;

    - кепілгерлік;

    - гарантия;

    - кепілдік;

    - залог;

    - кепіл;

    - страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.

    - несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.

    Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).

    Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.

    Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.

    Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.

    В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:

    Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:

    - залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;

    - мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;

    - гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;

    - борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;

    - кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.

    - несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.

    Существует две формы залога:

    Кепілдің екі нысаны бар:

    - залог с оставлением имущества у залогодателя;

    - мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;

    - залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).

    - кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).

    Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?

    Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?

    В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.

    Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.

    Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?

    Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?

    Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.

    Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.

    Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?

    Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:

    Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:

    - "солидность" заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;

    - қарызгердің "салиқалылығы", ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;

    - "способность" заемщика производить конкурентоспособную продукцию;

    - қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге "қабілеттілігі";

    - "доходы", при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;

    - "кірісі", мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;

    - "цель" использования кредитных ресурсов;

    - несие ресурстарының пайдаланылу "мақсаты";

    - "сумма" кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;

    - несие "сомасы", бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;

    - "погашение", этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;

    - "өтеу", бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;

    - "обеспечение" кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.

    - несиенің "қамтамасыз етілуі", яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.

    Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.

    Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.

    Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).

    Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.

    Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.

    Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.

    Русско-казахский экономический словарь > Принципы кредитования

  • 7 Несиелендіру қағидаты

    Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:

    Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:

    - мерзімділік;

    - срочность;

    - қайтарымдылық;

    - возвратность;

    - ақылы.

    - платность.

    Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.

    Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.

    Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.

    Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.

    Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?

    Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?

    Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.

    В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.

    Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:

    Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:

    - кепілгерлік;

    - поручительство;

    - кепілдік;

    - гарантия;

    - кепіл;

    - залог;

    - несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.

    - страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.

    Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.

    Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).

    Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.

    Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.

    Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:

    В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:

    - мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;

    - залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;

    - борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;

    - гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;

    - несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.

    - кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.

    Кепілдің екі нысаны бар:

    Существует две формы залога:

    - мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;

    - залог с оставлением имущества у залогодателя;

    - кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).

    - залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).

    Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?

    Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?

    Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.

    В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.

    Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?

    Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?

    Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.

    Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.

    Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?

    Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:

    Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:

    - қарызгердің “салиқалылығы”, ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;

    - “солидность“ заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;

    - қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге “қабілеттілігі”;

    - “способность” заемщика производить конкурентоспособную продукцию;

    - “кірісі”, мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;

    - “доходы”, при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;

    - несие ресурстарының пайдаланылу “мақсаты”;

    - “цель” использования кредитных ресурсов;

    - несие “сомасы”, бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;

    - “сумма” кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;

    - “өтеу”, бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;

    - “погашение”, этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;

    - несиенің “қамтамасыз етілуі”, яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.

    - “обеспечение” кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.

    Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.

    Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.

    Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.

    Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).

    Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.

    Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.

    Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Несиелендіру қағидаты

  • 8 гаагские правила

    ГААГА ережелері (жүк тасымалдау кезінде кеме иесі жауапкершілігінің ауқымы мен нысандарын айқындайтын негізгі ережелер)

    Русско-казахский экономический словарь > гаагские правила

  • 9 заң

    закон (1. жоғары мемлекеттік билік органы Конституцияда белгіленген тәртіппен қабылдаған, қоғамдық қатынастарды реттейтін, Конституцияның тиісті бабында көзделген негізгі іргелі қағидаттар мен нормаларды белгілейтін, басқа нормативтік актілер жөнінде жоғары заңи күші бар нормативтік құқықтық актілер, 2. объективті дүниеде адамның ой-санасына тәуелсіз түрде болатын құбылыстардың арасындағы тұрақты, қажетті қарым-қатынас, байланыс, 3. қайсыбір ғылымның жекелеген байқаулар, зерттеулер нәтижесінде түйінделген тұжырымы, қорытындысы болып табылатын ереже, 4. өмірлік мінез-құлық өлшеміне айналған, сөзсіз орындалатын бәтуәлі өкім, әмір, 5. қоғамдық мінез-құлықтың жалпы жұрт қабылдаған қағидасы, әлеуметтік тұрмыс ғұрпы, 6. қайсыбір істің өзіндік ерекшелігінен туындайтын, оның орындалуы үшін қажетті негізгі ережелер)

    Казахско-русский экономический словарь > заң

  • 10 закон

    заң (1. жоғары мемлекеттік билік органы Конституцияда белгіленген тәртіппен қабылдаған, қоғамдық қатынастарды реттейтін, Конституцияның тиісті бабында көзделген негізгі іргелі қағидаттар мен нормаларды белгілейтін, басқа нормативтік актілер жөнінде жоғары заңи күші бар нормативтік құқықтық актілер, 2. объективті дүниеде адамның ой-санасына тәуелсіз түрде болатын құбылыстардың арасындағы тұрақты, қажетті қарым-қатынас, байланыс, 3. қайсыбір ғылымның жекелеген байқаулар, зерттеулер нәтижесінде түйінделген тұжырымы, қорытындысы болып табылатын ереже, 4. өмірлік мінез-құлық өлшеміне айналған, сөзсіз орындалатын бәтуәлі өкім, әмір, 5. қоғамдық мінез-құлықтың жалпы жұрт қабылдаған қағидасы, әлеуметтік тұрмыс ғұрпы, 6. қайсыбір істің өзіндік ерекшелігінен туындайтын, оның орындалуы үшін қажетті негізгі ережелер)

    Русско-казахский экономический словарь > закон

  • 11 основные положения о банковском кредите

    Русско-казахский экономический словарь > основные положения о банковском кредите

  • 12 основные положения о расчетах в народном хозяйстве

    Русско-казахский экономический словарь > основные положения о расчетах в народном хозяйстве

  • 13 guideline

    негізгі бағыт, басқару ережелері, кепілдеме, міндеттеме

    Ecology English-Kazakh dictionary > guideline

  • 14 лизингілік операциялар

    Лизинг кәсіпкерлік қызмет үшін мүлікті (яғни затты, объектіні) пайдалануға берумен байланысты ұзақ мерзімді жалгерлік нысаны дегенді білдіреді. Лизинг – бір мезгілде жасалатын үш операцияның: жалға алудың, несие берудің және материалдық-техникалық жабдықтаудың бірыңғай кешені.

    Лизинг означает форму долгосрочной аренды, связанную с передачей в пользование имущества (т.е. предмета, объекта) для предпринимательской деятельности. Лизинг – это единый комплекс трех одновременно совершаемых операций: аренды, кредитования и материально-технического снабжения.

    Еркін айналысқа түсуіне тыйым салынған мүліктен, сондай-ақ жер телімдері мен табиғи объектілерден басқа кәсіпкерлік қызмет үшін пайдаланылуы мүмкін кез келген тұтынылмайтын заттар лизинг заты бола алады.

    Предметом лизинга могут быть любые непотребляемые вещи, которые могут быть использованы для предпринимательской деятельности, за исключением имущества, запрещенного для свободного обращения, а также земельных участков и природных объектов.

    Лизингілік мәмілеге:

    В лизинговой сделке участвуют:

    - лизинг беруші;

    - лизингодатель;

    - лизинг алушы;

    - лизингополучатель;

    - лизинг затын сатушы қатысады.

    - продавец предмета лизинга.

    Лизинг беруші – лизингілік қызметті жүзеге асырушы, яғни лизинг үшін арнайы сатып алынған мүлікті шарт бойынша лизингіге беруші шаруашылық жүргізуші субъект (лизингілік компания, банк, т.б.). Басқаша айтқанда, лизинг беруші – осы мүлікті жалға беруші. Лизинг беруші лизинг шарты бойынша лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және бұл мүлікті лизинг алушыға ақы үшін кәсіпкерлік мақсатта уақытша иеленуге және пайдалануға міндеттенеді.

    Лизингодатель представляет собой хозяйствующий субъект (лизинговая компания, банк и т.д.) или индивидуального предпринимателя, осуществляющего лизинговую деятельность, т.е. передачу по договору в лизинг специально приобретенного для этого имущества. Иначе говоря, лизингодатель – это арендодатель данного имущества. Лизингодатель по договору лизинга обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и предоставить лизингополучателю это имущество за плату во временное владение и пользование для предпринимательских целей.

    Лизинг алушы – мүлікті лизинг шарты бойынша пайдалануға алушы азамат, шаруашылық жүргізуші субъект. Басқаша айтқанда, лизинг алушы – жалгер (жалға алушы).

    Лизингополучатель – это гражданин или хозяйствующий субъект, получающий имущество в пользование по договору лизинга. Иначе говоря, лизингодатель – это арендатор.

    Лизингілік мүлікті сатушы – шаруашылық жүргізуші субъект – машиналар мен жабдықтарды дайындаушы, сондай-ақ лизинг заты болып табылатын мүлікті сатушы басқа бір шаруашылық жүргізуші субъект немесе азамат.

    Продавец лизингового имущества – хозяйствующий субъект – изготовитель машин и оборудования, а также другой хозяйствующий субъект или гражданин, продающий имущество, являющееся предметом лизинга.

    Лизинг шарты жазбаша нысанда жасалады. Лизинг шартының атауында оның нысаны, тұрпаты және түрі айқындалады.

    Договор лизинга заключается в письменной форме. В названии договора лизинга определяются его форма, тип и вид.

    Лизинг шартында мынадай елеулі ережелер болады:

    Договор лизинга содержит следующие существенные положения:

    - лизинг затының дәл сипаттамасы;

    - точное описание предмета лизинга;

    - берілетін меншік құқықтарының көлемі;

    - объем передаваемых прав собственности;

    - лизинг затын табыстайтын жердің атауы және табыстау тәртібін көрсету;

    - наименование места и указание порядка передачи предмета лизинга;

    - лизинг шартының қолданылу мерзімін көрсету;

    - указание срока действия договора лизинга;

    - лизинг затын теңгерімдік есепке алу тәртібі;

    - порядок балансового учета предмета лизинга;

    - лизинг затын ұстау және жөндеу тәртібі;

    - порядок содержания и ремонта предмета лизинга;

    - лизинг беруші кешенді лизинг шартының негізінде көрсететін қосымша қызметтер тізбесі;

    - перечень дополнительных услуг, предоставленных лизингодателем на основании договора комплексного лизинга;

    - лизинг шартының жалпы сомасын көрсету және лизинг берушіге төленетін сыйақысының мөлшері;

    - указание общей суммы договора лизинга и размер вознаграждения лизингодателя;

    - есеп айырысу тәртібі (төлем төлеу кестесі);

    - порядок расчетов (график платежей);

    - егер шартта өзге жәйіт көзделмесе, лизинг берушінің немесе лизинг алушының лизинг затын лизинг шартымен байланысты қатерлерден сақтандыру міндеттемесін айқындау.

    - определение обязательства лизингодателя или лизингополучателя застраховать предмет лизинга от связанных с договором лизинга рисков, если иное не предусмотрено договором.

    Лизинг беруші лизинг шарт бойынша:

    Лизингодатель по договору лизинга обязуется:

    - қаржы немесе аралас лизингіні жүзеге асырған жағдайда лизинг алушыға белгілі бір мүлікті белгілі бір ақыға табыстау үшін белгілі бір сатушыдан (жеткізушіден) өз меншігіне сатып алуға немесе бұрын сатып алынған мүлікті белгілі бір мерзімге белгілі бір шарттар негізінде лизинг заты ретінде табыстауға;

    - в случае осуществления финансового или смешанного лизинга приобрести у определенного продавца (поставщика) в собственность определенное имущество для его передачи за определенную плату или передать ранее приобретенное имущество на определенный срок, на определенных условиях в качестве предмета лизинга лизингополучателю;

    - лизинг шартының мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттерді орындауға міндеттенеді.

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    Лизинг алушы:

    Лизингополучатель обязуется:

    - лизинг беру шартында көзделген тәртіппен лизинг затын беруге;

    - принять предмет лизинга в порядке, предусмотренном договором лизинга;

    - лизинг берушіге оның инвестициялық шығынын өтеуге, оған сыйақы төлеуге;

    - возместить лизингодателю его инвестиционные затраты и выплатить ему вознаграждение;

    - лизинг шартының күші біткеннен кейін, егер шартта басқа жәйіт көзделмесе, лизинг затын қайтарып беруге немесе лизинг затын сатып алу-сату шарты негізінде меншігіне сатып алуға;

    - по окончании действия договора лизинга возвратить предмет лизинга, если иное не предусмотрено договором лизинга, или приобрести предмет лизинга в собственность на основании договора купли-продажи;

    - шарт мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттемелерді орындауға міндеттенеді.

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    Лизингіні былайша жіктеуге болады:

    Лизинг можно классифицировать следующим образом:

    - нысаны бойынша;

    - по форме;

    - тұрпаты бойынша;

    - по типу;

    - түрі бойынша.

    - по виду.

    Нысаны бойынша лизинг ішкі және халықаралық лизингілерге бөлінеді. Ішкі лизингіде лизинг алушы, лизинг беруші және сатушы Қазақстанның резиденттері болып табылады. Халықаралық лизингіде лизинг беруші немесе лизинг алушы Қазақстанның бейрезиденттері болып табылады.

    По форме лизинг подразделяется на внутренний и международный лизинги. Во внутреннем лизинге лизингодатель, лизингополучатель и продавец являются резидентами Казахстана. При международном лизинге лизингодатель или лизингполучатель являются нерезидентами Казахстана.

    Тұрпаты бойынша лизинг ұзақ мерзімді (3 жылға дейін), орта мерзімді (1,5 жылдан 3 жылға дейін) және қысқа мерзімді болып бөлінеді.

    По типам лизинг подразделяется на долгосрочный (до 3 лет), среднесрочный (от 1,5 до 3 лет) и краткосрочный.

    Түрлері бойынша лизинг қаржылық және оперативтік лизингілерге бөлінеді.

    По видам лизинг подразделяется на финансовый и оперативный.

    Қаржылық лизинг – лизинг беруші лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және осы мүлікті лизинг заты ретінде белгілі бір ақы үшін, белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде уақытша иеленуге және пайдалануға беруге міндеттенетін лизинг түрі.

    Финансовый лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и передать лизингополучателю данное имущество в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Оперативтік лизинг – лизинг беруші тәуекелді өз мойнына алып мүлікті сатып алатын, кейіннен оны белгілі бір ақы үшін лизинг заты ретінде белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде лизинг алушыға уақытша иеленуге және пайдалануға беретін лизинг түрі.

    Оперативный лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель закупает имущество на свой риск, а после передает его лизингополучателю в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Лизингінің мерзімі ұзақтығы жағынан лизинг затының толық тозымпұлына (амортизациясына) тең не одан асып түседі. Лизинг шартының қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін лизинг заты лизинг алушының меншігіне өтеді. Лизинг мерзімі шарт бойынша белгіленеді.

    Срок лизинга по продолжительности равен сроку полной амортизации предмета лизинга или превышает его. По окончании срока действия договора лизинга предмет лизинга переходит в собственность лизингополучателя. Срок лизинга устанавливается по договору.

    Лизингілік төлемдер бойынша айырысуды үш әдіспен жүргізіледі:

    Расчет по лизинговым платежам производится тремя методами:

    - ақы төлеудің тиянақталған сомасымен төлеу;

    - с фиксированной суммой оплаты;

    - аванспен төлеу;

    - с авансом;

    - ең төмен төлемдермен төлеу әдісімен.

    - методом минимальных платежей.

    Онда мынадай қосымша қызметтер көрсету қамтылуы мүмкін:

    Лизинговая сделка может включать в себя оказание дополнительных услуг:

    - зияткерлік меншікке құқықты (ноу-хауды, лицензиялық құқықтарды, тауар белгілеріне, маркаларға құқықтарды, т.б.) сатып алу;

    - приобретение прав на интеллектуальную собственность (ноу-хау, лицензионных прав, прав на товарные знаки, марки и др.);

    - құрастыру жұмыстарын жүзеге асыру;

    - осуществление шеф-монтажных работ;

    - кейінгі кепілдікті қызметтер көрсету және жөндеу, т.б.

    - послегарантийное обслуживание, ремонт и др.

    Лизинг шаруашылық жүргізуші субъектінің негізгі қорларды алуына және ақшаны айналымнан алмастан оларды пайдалануына мүмкіндік береді.

    Лизинг позволяет хозяйствующему субъекту получить основные фонды и начать их эксплуатацию, не отвлекая деньги из оборота.

    Банк өз клиентіне лизингі-лік келісім арқылы жабдық сатып алуды ұсына алады, бұл келісім бойынша банк жабдықты сатып алып, клиентке жалға береді.

    Банк может предложить своему клиенту обрести оборудование с помощью лизингового соглашения, по которому банк покупает оборудование и сдает в аренду клиенту.

    Какие условия должен выполнить клиент для заключения лизингового договора.

    Жасасқан шартқа сәйкес клиент лизингілік төлемдер төлеуге тиіс, бұл төлемдер, сайып келгенде, банкінің сатып алып, жалға берген жабдығының құнын толық жабады.

    В соответствии с заключенным договором клиент должен вносить лизинговые платежи, которые в конечном счете полностью покрывают стоимость купленного банком и сданного в аренду оборудования.

    * * *

    Казахско-русский экономический словарь > лизингілік операциялар

  • 15 Лизинговые операции

    Лизинг означает форму долгосрочной аренды, связанную с передачей в пользование имущества (т.е. предмета, объекта) для предпринимательской деятельности. Лизинг – это единый комплекс трех одновременно совершаемых операций: аренды, кредитования и материально-технического снабжения.

    Лизинг кәсіпкерлік қызмет үшін мүлікті (яғни затты, объектіні) пайдалануға берумен байланысты ұзақ мерзімді жалгерлік нысаны дегенді білдіреді. Лизинг – бір мезгілде жасалатын үш операцияның: жалға алудың, несие берудің және материалдық-техникалық жабдықтаудың бірыңғай кешені.

    Предметом лизинга могут быть любые непотребляемые вещи, которые могут быть использованы для предпринимательской деятельности, за исключением имущества, запрещенного для свободного обращения, а также земельных участков и природных объектов.

    Еркін айналысқа түсуіне тыйым салынған мүліктен, сондай-ақ жер телімдері мен табиғи объектілерден басқа кәсіпкерлік қызмет үшін пайдаланылуы мүмкін кез келген тұтынылмайтын заттар лизинг заты бола алады.

    В лизинговой сделке участвуют:

    Лизингілік мәмілеге:

    - лизингодатель;

    - лизинг беруші;

    - лизингополучатель;

    - лизинг алушы;

    - продавец предмета лизинга.

    - лизинг затын сатушы қатысады.

    Лизингодатель представляет собой хозяйствующий субъект (лизинговая компания, банк и т.д.) или индивидуального предпринимателя, осуществляющего лизинговую деятельность, т.е. передачу по договору в лизинг специально приобретенного для этого имущества. Иначе говоря, лизингодатель – это арендодатель данного имущества. Лизингодатель по договору лизинга обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и предоставить лизингополучателю это имущество за плату во временное владение и пользование для предпринимательских целей.

    Лизинг беруші – лизингілік қызметті жүзеге асырушы, яғни лизинг үшін арнайы сатып алынған мүлікті шарт бойынша лизингіге беруші шаруашылық жүргізуші субъект (лизингілік компания, банк, т.б.). Басқаша айтқанда, лизинг беруші – осы мүлікті жалға беруші. Лизинг беруші лизинг шарты бойынша лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және бұл мүлікті лизинг алушыға ақы үшін кәсіпкерлік мақсатта уақытша иеленуге және пайдалануға міндеттенеді.

    Лизингополучатель – это гражданин или хозяйствующий субъект, получающий имущество в пользование по договору лизинга. Иначе говоря, лизингодатель – это арендатор.

    Лизинг алушы – мүлікті лизинг шарты бойынша пайдалануға алушы азамат, шаруашылық жүргізуші субъект. Басқаша айтқанда, лизинг алушы – жалгер (жалға алушы).

    Продавец лизингового имущества – хозяйствующий субъект – изготовитель машин и оборудования, а также другой хозяйствующий субъект или гражданин, продающий имущество, являющееся предметом лизинга.

    Лизингілік мүлікті сатушы – шаруашылық жүргізуші субъект – машиналар мен жабдықтарды дайындаушы, сондай-ақ лизинг заты болып табылатын мүлікті сатушы басқа бір шаруашылық жүргізуші субъект немесе азамат.

    Договор лизинга заключается в письменной форме. В названии договора лизинга определяются его форма, тип и вид.

    Лизинг шарты жазбаша нысанда жасалады. Лизинг шартының атауында оның нысаны, тұрпаты және түрі айқындалады.

    Договор лизинга содержит следующие существенные положения:

    Лизинг шартында мынадай елеулі ережелер болады:

    - точное описание предмета лизинга;

    - лизинг затының дәл сипаттамасы;

    - объем передаваемых прав собственности;

    - берілетін меншік құқықтарының көлемі;

    - наименование места и указание порядка передачи предмета лизинга;

    - лизинг затын табыстайтын жердің атауы және табыстау тәртібін көрсету;

    - указание срока действия договора лизинга;

    - лизинг шартының қолданылу мерзімін көрсету;

    - порядок балансового учета предмета лизинга;

    - лизинг затын теңгерімдік есепке алу тәртібі;

    - порядок содержания и ремонта предмета лизинга;

    - лизинг затын ұстау және жөндеу тәртібі;

    - перечень дополнительных услуг, предоставленных лизингодателем на основании договора комплексного лизинга;

    - лизинг беруші кешенді лизинг шартының негізінде көрсететін қосымша қызметтер тізбесі;

    - указание общей суммы договора лизинга и размер вознаграждения лизингодателя;

    - лизинг шартының жалпы сомасын көрсету және лизинг берушіге төленетін сыйақысының мөлшері;

    - порядок расчетов (график платежей);

    - есеп айырысу тәртібі (төлем төлеу кестесі);

    - определение обязательства лизингодателя или лизингополучателя застраховать предмет лизинга от связанных с договором лизинга рисков, если иное не предусмотрено договором.

    - егер шартта өзге жәйіт көзделмесе, лизинг берушінің немесе лизинг алушының лизинг затын лизинг шартымен байланысты қатерлерден сақтандыру міндеттемесін айқындау.

    Лизингодатель по договору лизинга обязуется:

    Лизинг беруші лизинг шарт бойынша:

    - в случае осуществления финансового или смешанного лизинга приобрести у определенного продавца (поставщика) в собственность определенное имущество для его передачи за определенную плату или передать ранее приобретенное имущество на определенный срок, на определенных условиях в качестве предмета лизинга лизингополучателю;

    - қаржы немесе аралас лизингіні жүзеге асырған жағдайда лизинг алушыға белгілі бір мүлікті белгілі бір ақыға табыстау үшін белгілі бір сатушыдан (жеткізушіден) өз меншігіне сатып алуға немесе бұрын сатып алынған мүлікті белгілі бір мерзімге белгілі бір шарттар негізінде лизинг заты ретінде табыстауға;

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    - лизинг шартының мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттерді орындауға міндеттенеді.

    Лизингополучатель обязуется:

    Лизинг алушы:

    - принять предмет лизинга в порядке, предусмотренном договором лизинга;

    - лизинг беру шартында көзделген тәртіппен лизинг затын беруге;

    - возместить лизингодателю его инвестиционные затраты и выплатить ему вознаграждение;

    - лизинг берушіге оның инвестициялық шығынын өтеуге, оған сыйақы төлеуге;

    - по окончании действия договора лизинга возвратить предмет лизинга, если иное не предусмотрено договором лизинга, или приобрести предмет лизинга в собственность на основании договора купли-продажи;

    - лизинг шартының күші біткеннен кейін, егер шартта басқа жәйіт көзделмесе, лизинг затын қайтарып беруге немесе лизинг затын сатып алу-сату шарты негізінде меншігіне сатып алуға;

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    - шарт мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттемелерді орындауға міндеттенеді.

    Лизинг можно классифицировать следующим образом:

    Лизингіні былайша жіктеуге болады:

    - по форме;

    - нысаны бойынша;

    - по типу;

    - тұрпаты бойынша;

    - по виду.

    - түрі бойынша.

    По форме лизинг подразделяется на внутренний и международный лизинги. Во внутреннем лизинге лизингодатель, лизингополучатель и продавец являются резидентами Казахстана. При международном лизинге лизингодатель или лизингполучатель являются нерезидентами Казахстана.

    Нысаны бойынша лизинг ішкі және халықаралық лизингілерге бөлінеді. Ішкі лизингіде лизинг алушы, лизинг беруші және сатушы Қазақстанның резиденттері болып табылады. Халықаралық лизингіде лизинг беруші немесе лизинг алушы Қазақстанның бейрезиденттері болып табылады.

    По типам лизинг подразделяется на долгосрочный (до 3 лет), среднесрочный (от 1,5 до 3 лет) и краткосрочный.

    Тұрпаты бойынша лизинг ұзақ мерзімді (3 жылға дейін), орта мерзімді (1,5 жылдан 3 жылға дейін) және қысқа мерзімді болып бөлінеді.

    По видам лизинг подразделяется на финансовый и оперативный.

    Түрлері бойынша лизинг қаржылық және оперативтік лизингілерге бөлінеді.

    Финансовый лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и передать лизингополучателю данное имущество в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Қаржылық лизинг – лизинг беруші лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және осы мүлікті лизинг заты ретінде белгілі бір ақы үшін, белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде уақытша иеленуге және пайдалануға беруге міндеттенетін лизинг түрі.

    Оперативный лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель закупает имущество на свой риск, а после передает его лизингополучателю в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Оперативтік лизинг – лизинг беруші тәуекелді өз мойнына алып мүлікті сатып алатын, кейіннен оны белгілі бір ақы үшін лизинг заты ретінде белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде лизинг алушыға уақытша иеленуге және пайдалануға беретін лизинг түрі.

    Срок лизинга по продолжительности равен сроку полной амортизации предмета лизинга или превышает его. По окончании срока действия договора лизинга предмет лизинга переходит в собственность лизингополучателя. Срок лизинга устанавливается по договору.

    Лизингінің мерзімі ұзақтығы жағынан лизинг затының толық тозымпұлына (амортизациясына) тең не одан асып түседі. Лизинг шартының қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін лизинг заты лизинг алушының меншігіне өтеді. Лизинг мерзімі шарт бойынша белгіленеді.

    Расчет по лизинговым платежам производится тремя методами:

    Лизингілік төлемдер бойынша айырысуды үш әдіспен жүргізіледі:

    - с фиксированной суммой оплаты;

    - ақы төлеудің тиянақталған сомасымен төлеу;

    - с авансом;

    - аванспен төлеу;

    - методом минимальных платежей.

    - ең төмен төлемдермен төлеу әдісімен.

    Лизинговая сделка может включать в себя оказание дополнительных услуг:

    Онда мынадай қосымша қызметтер көрсету қамтылуы мүмкін:

    - приобретение прав на интеллектуальную собственность (ноу-хау, лицензионных прав, прав на товарные знаки, марки и др.);

    - зияткерлік меншікке құқықты (ноу-хауды, лицензиялық құқықтарды, тауар белгілеріне, маркаларға құқықтарды, т.б.) сатып алу;

    - осуществление шеф-монтажных работ;

    - құрастыру жұмыстарын жүзеге асыру;

    - послегарантийное обслуживание, ремонт и др.

    - кейінгі кепілдікті қызметтер көрсету және жөндеу, т.б.

    Лизинг позволяет хозяйствующему субъекту получить основные фонды и начать их эксплуатацию, не отвлекая деньги из оборота.

    Лизинг шаруашылық жүргізуші субъектінің негізгі қорларды алуына және ақшаны айналымнан алмастан оларды пайдалануына мүмкіндік береді.

    Банк может предложить своему клиенту обрести оборудование с помощью лизингового соглашения, по которому банк покупает оборудование и сдает в аренду клиенту.

    Банк өз клиентіне лизингі-лік келісім арқылы жабдық сатып алуды ұсына алады, бұл келісім бойынша банк жабдықты сатып алып, клиентке жалға береді.

    Какие условия должен выполнить клиент для заключения лизингового договора.

    В соответствии с заключенным договором клиент должен вносить лизинговые платежи, которые в конечном счете полностью покрывают стоимость купленного банком и сданного в аренду оборудования.

    Жасасқан шартқа сәйкес клиент лизингілік төлемдер төлеуге тиіс, бұл төлемдер, сайып келгенде, банкінің сатып алып, жалға берген жабдығының құнын толық жабады.

    Русско-казахский экономический словарь > Лизинговые операции

  • 16 Лизингілік операциялар

    Лизинг кәсіпкерлік қызмет үшін мүлікті (яғни затты, объектіні) пайдалануға берумен байланысты ұзақ мерзімді жалгерлік нысаны дегенді білдіреді. Лизинг – бір мезгілде жасалатын үш операцияның: жалға алудың, несие берудің және материалдық-техникалық жабдықтаудың бірыңғай кешені.

    Лизинг означает форму долгосрочной аренды, связанную с передачей в пользование имущества (т.е. предмета, объекта) для предпринимательской деятельности. Лизинг – это единый комплекс трех одновременно совершаемых операций: аренды, кредитования и материально-технического снабжения.

    Еркін айналысқа түсуіне тыйым салынған мүліктен, сондай-ақ жер телімдері мен табиғи объектілерден басқа кәсіпкерлік қызмет үшін пайдаланылуы мүмкін кез келген тұтынылмайтын заттар лизинг заты бола алады.

    Предметом лизинга могут быть любые непотребляемые вещи, которые могут быть использованы для предпринимательской деятельности, за исключением имущества, запрещенного для свободного обращения, а также земельных участков и природных объектов.

    Лизингілік мәмілеге:

    В лизинговой сделке участвуют:

    - лизинг беруші;

    - лизингодатель;

    - лизинг алушы;

    - лизингополучатель;

    - лизинг затын сатушы қатысады.

    - продавец предмета лизинга.

    Лизинг беруші – лизингілік қызметті жүзеге асырушы, яғни лизинг үшін арнайы сатып алынған мүлікті шарт бойынша лизингіге беруші шаруашылық жүргізуші субъект (лизингілік компания, банк, т.б.). Басқаша айтқанда, лизинг беруші – осы мүлікті жалға беруші. Лизинг беруші лизинг шарты бойынша лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және бұл мүлікті лизинг алушыға ақы үшін кәсіпкерлік мақсатта уақытша иеленуге және пайдалануға міндеттенеді.

    Лизингодатель представляет собой хозяйствующий субъект (лизинговая компания, банк и т.д.) или индивидуального предпринимателя, осуществляющего лизинговую деятельность, т.е. передачу по договору в лизинг специально приобретенного для этого имущества. Иначе говоря, лизингодатель – это арендодатель данного имущества. Лизингодатель по договору лизинга обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и предоставить лизингополучателю это имущество за плату во временное владение и пользование для предпринимательских целей.

    Лизинг алушы – мүлікті лизинг шарты бойынша пайдалануға алушы азамат, шаруашылық жүргізуші субъект. Басқаша айтқанда, лизинг алушы – жалгер (жалға алушы).

    Лизингополучатель – это гражданин или хозяйствующий субъект, получающий имущество в пользование по договору лизинга. Иначе говоря, лизингодатель – это арендатор.

    Лизингілік мүлікті сатушы – шаруашылық жүргізуші субъект – машиналар мен жабдықтарды дайындаушы, сондай-ақ лизинг заты болып табылатын мүлікті сатушы басқа бір шаруашылық жүргізуші субъект немесе азамат.

    Продавец лизингового имущества – хозяйствующий субъект – изготовитель машин и оборудования, а также другой хозяйствующий субъект или гражданин, продающий имущество, являющееся предметом лизинга.

    Лизинг шарты жазбаша нысанда жасалады. Лизинг шартының атауында оның нысаны, тұрпаты және түрі айқындалады.

    Договор лизинга заключается в письменной форме. В названии договора лизинга определяются его форма, тип и вид.

    Лизинг шартында мынадай елеулі ережелер болады:

    Договор лизинга содержит следующие существенные положения:

    - лизинг затының дәл сипаттамасы;

    - точное описание предмета лизинга;

    - берілетін меншік құқықтарының көлемі;

    - объем передаваемых прав собственности;

    - лизинг затын табыстайтын жердің атауы және табыстау тәртібін көрсету;

    - наименование места и указание порядка передачи предмета лизинга;

    - лизинг шартының қолданылу мерзімін көрсету;

    - указание срока действия договора лизинга;

    - лизинг затын теңгерімдік есепке алу тәртібі;

    - порядок балансового учета предмета лизинга;

    - лизинг затын ұстау және жөндеу тәртібі;

    - порядок содержания и ремонта предмета лизинга;

    - лизинг беруші кешенді лизинг шартының негізінде көрсететін қосымша қызметтер тізбесі;

    - перечень дополнительных услуг, предоставленных лизингодателем на основании договора комплексного лизинга;

    - лизинг шартының жалпы сомасын көрсету және лизинг берушіге төленетін сыйақысының мөлшері;

    - указание общей суммы договора лизинга и размер вознаграждения лизингодателя;

    - есеп айырысу тәртібі (төлем төлеу кестесі);

    - порядок расчетов (график платежей);

    - егер шартта өзге жәйіт көзделмесе, лизинг берушінің немесе лизинг алушының лизинг затын лизинг шартымен байланысты қатерлерден сақтандыру міндеттемесін айқындау.

    - определение обязательства лизингодателя или лизингополучателя застраховать предмет лизинга от связанных с договором лизинга рисков, если иное не предусмотрено договором.

    Лизинг беруші лизинг шарт бойынша:

    Лизингодатель по договору лизинга обязуется:

    - қаржы немесе аралас лизингіні жүзеге асырған жағдайда лизинг алушыға белгілі бір мүлікті белгілі бір ақыға табыстау үшін белгілі бір сатушыдан (жеткізушіден) өз меншігіне сатып алуға немесе бұрын сатып алынған мүлікті белгілі бір мерзімге белгілі бір шарттар негізінде лизинг заты ретінде табыстауға;

    - в случае осуществления финансового или смешанного лизинга приобрести у определенного продавца (поставщика) в собственность определенное имущество для его передачи за определенную плату или передать ранее приобретенное имущество на определенный срок, на определенных условиях в качестве предмета лизинга лизингополучателю;

    - лизинг шартының мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттерді орындауға міндеттенеді.

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    Лизинг алушы:

    Лизингополучатель обязуется:

    - лизинг беру шартында көзделген тәртіппен лизинг затын беруге;

    - принять предмет лизинга в порядке, предусмотренном договором лизинга;

    - лизинг берушіге оның инвестициялық шығынын өтеуге, оған сыйақы төлеуге;

    - возместить лизингодателю его инвестиционные затраты и выплатить ему вознаграждение;

    - лизинг шартының күші біткеннен кейін, егер шартта басқа жәйіт көзделмесе, лизинг затын қайтарып беруге немесе лизинг затын сатып алу-сату шарты негізінде меншігіне сатып алуға;

    - по окончании действия договора лизинга возвратить предмет лизинга, если иное не предусмотрено договором лизинга, или приобрести предмет лизинга в собственность на основании договора купли-продажи;

    - шарт мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттемелерді орындауға міндеттенеді.

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    Лизингіні былайша жіктеуге болады:

    Лизинг можно классифицировать следующим образом:

    - нысаны бойынша;

    - по форме;

    - тұрпаты бойынша;

    - по типу;

    - түрі бойынша.

    - по виду.

    Нысаны бойынша лизинг ішкі және халықаралық лизингілерге бөлінеді. Ішкі лизингіде лизинг алушы, лизинг беруші және сатушы Қазақстанның резиденттері болып табылады. Халықаралық лизингіде лизинг беруші немесе лизинг алушы Қазақстанның бейрезиденттері болып табылады.

    По форме лизинг подразделяется на внутренний и международный лизинги. Во внутреннем лизинге лизингодатель, лизингополучатель и продавец являются резидентами Казахстана. При международном лизинге лизингодатель или лизингполучатель являются нерезидентами Казахстана.

    Тұрпаты бойынша лизинг ұзақ мерзімді (3 жылға дейін), орта мерзімді (1,5 жылдан 3 жылға дейін) және қысқа мерзімді болып бөлінеді.

    По типам лизинг подразделяется на долгосрочный (до 3 лет), среднесрочный (от 1,5 до 3 лет) и краткосрочный.

    Түрлері бойынша лизинг қаржылық және оперативтік лизингілерге бөлінеді.

    По видам лизинг подразделяется на финансовый и оперативный.

    Қаржылық лизинг – лизинг беруші лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және осы мүлікті лизинг заты ретінде белгілі бір ақы үшін, белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде уақытша иеленуге және пайдалануға беруге міндеттенетін лизинг түрі.

    Финансовый лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и передать лизингополучателю данное имущество в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Оперативтік лизинг – лизинг беруші тәуекелді өз мойнына алып мүлікті сатып алатын, кейіннен оны белгілі бір ақы үшін лизинг заты ретінде белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде лизинг алушыға уақытша иеленуге және пайдалануға беретін лизинг түрі.

    Оперативный лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель закупает имущество на свой риск, а после передает его лизингополучателю в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Лизингінің мерзімі ұзақтығы жағынан лизинг затының толық тозымпұлына (амортизациясына) тең не одан асып түседі. Лизинг шартының қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін лизинг заты лизинг алушының меншігіне өтеді. Лизинг мерзімі шарт бойынша белгіленеді.

    Срок лизинга по продолжительности равен сроку полной амортизации предмета лизинга или превышает его. По окончании срока действия договора лизинга предмет лизинга переходит в собственность лизингополучателя. Срок лизинга устанавливается по договору.

    Лизингілік төлемдер бойынша айырысуды үш әдіспен жүргізіледі:

    Расчет по лизинговым платежам производится тремя методами:

    - ақы төлеудің тиянақталған сомасымен төлеу;

    - с фиксированной суммой оплаты;

    - аванспен төлеу;

    - с авансом;

    - ең төмен төлемдермен төлеу әдісімен.

    - методом минимальных платежей.

    Онда мынадай қосымша қызметтер көрсету қамтылуы мүмкін:

    Лизинговая сделка может включать в себя оказание дополнительных услуг:

    - зияткерлік меншікке құқықты (ноу-хауды, лицензиялық құқықтарды, тауар белгілеріне, маркаларға құқықтарды, т.б.) сатып алу;

    - приобретение прав на интеллектуальную собственность (ноу-хау, лицензионных прав, прав на товарные знаки, марки и др.);

    - құрастыру жұмыстарын жүзеге асыру;

    - осуществление шеф-монтажных работ;

    - кейінгі кепілдікті қызметтер көрсету және жөндеу, т.б.

    - послегарантийное обслуживание, ремонт и др.

    Лизинг шаруашылық жүргізуші субъектінің негізгі қорларды алуына және ақшаны айналымнан алмастан оларды пайдалануына мүмкіндік береді.

    Лизинг позволяет хозяйствующему субъекту получить основные фонды и начать их эксплуатацию, не отвлекая деньги из оборота.

    Банк өз клиентіне лизингі-лік келісім арқылы жабдық сатып алуды ұсына алады, бұл келісім бойынша банк жабдықты сатып алып, клиентке жалға береді.

    Банк может предложить своему клиенту обрести оборудование с помощью лизингового соглашения, по которому банк покупает оборудование и сдает в аренду клиенту.

    Какие условия должен выполнить клиент для заключения лизингового договора.

    Жасасқан шартқа сәйкес клиент лизингілік төлемдер төлеуге тиіс, бұл төлемдер, сайып келгенде, банкінің сатып алып, жалға берген жабдығының құнын толық жабады.

    В соответствии с заключенным договором клиент должен вносить лизинговые платежи, которые в конечном счете полностью покрывают стоимость купленного банком и сданного в аренду оборудования.

    Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Лизингілік операциялар

  • 17 Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру

    Нақты (қолма-қол) ақша айналымынан өзгеше түрде қолма-қол ақшасыз айналымның мәні мынада: төлем төлемшінің шотынан коммерциялық банкілердің мекемелеріндегі алушының шотына ақша аудару жолымен төленеді. Кәсіпорындар арасында, әдетте, қолма-қол ақшасыз тәртіппен есеп айырысады. Сөйтіп қолма-қол ақшасыз есеп айырысу – ақшалай есеп айырысу, мұнда төлемдер қолма-қол ақшаның қатысуынсыз ақшалай қаражатты төлемшінің шотынан алушының шотына аудару жолымен төленеді.

    В отличие от наличного денежного оборота сущность безналичного денежного оборота состоит в том, что платежи производятся путем перечисления денег со счета плательщика на счет получателя в учреждениях коммерческих банков. Расчеты между предприятиями осуществляются, как правило, в безналичном порядке. Таким образом, безналичные расчеты – это денежные расчеты, при которых платежи осуществляются без участия наличных денег путем перечисления денежных средств со счета плательщика на счет получателя.

    Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу қандай шарттарды сақтағанда жүзеге асырылады?

    Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу мына шарттар сақталғанда жүзеге асырылады:

    Безналичные расчеты осуществляются при соблюдении следующих условий:

    - төлемшінің ұсынылған құжатты заңда немесе шартта көзделген реттерде толық немесе ішінара төлеуден бас тартуға құқығы бар;

    - плательщик имеет право отказаться от уплаты предъявленного документа полностью или частично в случаях, предусмотренных законом или договором;

    - төлемшінің келісімі және оның тапсырмасы болмайынша шоттардан қаражатты есептен шығаруға, әдетте, рұқсат етілмейді;

    - без согласия плательщика или его поручения списание средств со счетов, как правило, не допускается;

    - төлемдер төлемшінің меншікті қаражатынан, ал кейбір реттерде банк несиесі және өзгедей тартылған қаражат есебінен төленеді;

    - платежи осуществляются из собственных средств плательщика, а в отдельных случаях – за счет кредита банка и прочих привлеченных средств;

    - қаражат алушының шотына тек төлемшінің шотынан шығарылғаннан кейін ғана есепке алынады;

    - средства на счета получателя зачисляются лишь после их списания со счета плательщика;

    - төлемші Ұлттық банк әзірлеген және ақша мен ақша құжатының қозғалысын айқындайтын құжат айналымы ережелерін орындайды.

    - плательщик выполняет правила документооборота, разработанные Нацбанком и определяющие движение денег и денежных документов.

    Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу кезінде төлем тапсырмаларын, чектерді, аккредитивтерді, инкассоны пайдалануға рұқсат етіле ме?

    Допускается ли при безналичных расчетах использование платежных поручений, чеков, аккредитивов, инкассо?

    Ия, рұқсат етіледі. Сонымен бірге банкілер жасасылған шарттарға сәйкес төлем талабын қабылдауға құқылы.

    Да, допускается. Вместе с тем банки, в соответствии с заключенными договорами, вправе принимать платежные требования.

    Банкілерге өсімпұл есептеу және өндіріп алу үшін жауапкершілік жүктеле ме?

    Жоқ, жауапкершілік жүктелмейді, өйткені жеткізілген өнімнің ақысы уақытылы төленбегенде жеткізуші мен алушы (төлемші) арасында жасасылған шартта көзделген тәртіппен сатып алушы (төлемші) өсімпұл төлейтін болып белгіленген.

    Нет, не несут ответственность, поскольку установлено, что при несвоевременной оплате поставленной продукции покупатель (плательщик) уплачивает пеню в порядке, предусмотренном в договоре между поставщиком и получателем (плательщиком).

    Қолма-қол ақшасыз есеп айырысудың бәрі банк арқылы кәсіпорынның (шот иесінің) қаражат аударуға билігінің белгіленген стандарттарына сәйкес ресімделген есеп айырысу құжаттарының негізінде жүргізіледі.

    Все безналичные расчеты производятся через банк на основании расчетных документов, которые предоставляют оформленные в соответствии с установленными стандартами распоряжения предприятия (владельца счета) на перечисление средств.

    Есеп айырысу құжаттарында мынадай деректемелер болуға тиіс:

    Расчетные документы должны содержать следующие реквизиты:

    - есеп айырысу құжатының атауы;

    - наименование расчетного документа;

    - құжаттың нөмірі, оның көшірмесі жасалған күн, ай, жыл;

    - номер документа, число, месяц, год его выписки;

    - банкінің атауы, оның СТТН-і (салық төлеушінің тіркеу нөмірі);

    - наименование банка, его РНН (регистрационный номер налогоплательщика);

    - төлемшінің атауы, оның СТТН-і, оның банкідегі шотының нөмірі;

    - наименование плательщика, его РНН, номер его счета в банке;

    - қаражат алушының атауы, оның банкідегі шотының нөмірі;

    - наименование получателя средств, номер его счета в банке;

    - алушы банкісінің атауы, оның СТТН-і;

    - наименование банка получателя, его РНН;

    - қаражат алушы шотының нөмірі, оның СТТН-і;

    - номер счета получателя средств, его РНН;

    - мәтіндік атаумен де, кодтық таңбаланумен де көрсетілуі мүмкін төлемнің міндет-мақсаты (чекте көрсетілмейді);

    - назначение платежа (в чеке не указывается), которое может быть указано как текстовым наименованием, так и кодовым обозначением;

    - цифрмен және жазбаша таңбаланған төлем сомасы;

    - сумма платежа, обозначенная цифрами и прописью;

    - қойылған қолдар мен басылған мөр бедері.

    - подписи и оттиск печати.

    Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, қалай болмақ?

    Как быть, если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица?

    Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, банк есеп айырысу құжаттарын, қойылған бір қол болса болды, басылған мөр бедері жоқтығына қарамай қабылдай береді.

    Если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица, банк принимает расчетные документы при наличии одной подписи и при отсутствии оттиска печати.

    Төлемшінің шотынан қара-жат қандай құжаттардың негізінде есептен шығарылады?

    На основании какого документа производится списание средств со счета плательщика?

    Төлемшінің шотынан қаражат тек есеп айырысу құжатының бірінші данасы негізінде ғана есептен шығарады.

    Списание средств со счета плательщика производится только на основании первого экземпляра расчетного документа.

    Банк шоттан ақшалай қаражатты есептен шығару кезектілігін белгілеу кезінде нені басшылыққа алады?

    Чем руководствуется банк при установлении очередности списания денежных средств со счета?

    Есеп айырысу операцияларын жүзеге асыру барысында банк төлем төлеудің заңнамада белгіленген кезектілігін сақтауға міндетті. Шотта ақшалай қаражат жетіспегенде барлық ұсынылған талаптарды қанағаттандыру үшін ҚР Азаматтық кодексінің “Клиенттің ақшасын алу кезектілігі” деген 742-бабында көзделген кезектілікпен есептен шығарылады.

    В процессе осуществления расчетных операций банк обязан соблюдать установленную законодательством очередность платежей. При недостаточности денежных средств на счете для удовлетворения всех предъявленных требований списание осуществляется в очередности, предусмотренной ст. 742 Гражданского Кодекса РК “Очередность изъятия денег клиента”

    Төлемші мен қаражатты алушы арасындағы есеп айырысу жөніндегі өзара шағым-талаптар қалай қаралады?

    Как рассматриваются взаимные претензии по расчетам между плательщиком и получателем средств?

    Оларды тараптар несие ұйымдарының, яғни банкілердің қатысуынсыз сот арқылы қарайды.

    Они рассматриваются сторонами без участия кредитных организаций, т.е. банков через суд.

    Мен сіздің банкіде шот ашқым келеді.

    Я хотел бы открыть счет в вашем банке.

    Біздің банкіде сіз:

    В нашем банке вы можете открыть:

    - теңгемен ағымдағы шот;

    - текущий счет в тенге;

    - шетел валютасымен ағымдағы шот;

    - текущий счет в иностранной валюте;

    - транзиттік шот;

    - транзитный счет;

    - депозиттік шот;

    - депозитный счет;

    - карточкалық шот аша аласыз.

    - карточный счет.

    Мен басқа шотқа ақша аударғым келеді.

    Я хотел бы перечислить деньги на другой счет.

    Төлем құжатын (тапсырмасын) ресімдеңізші.

    Оформите, пожалуйста, платежный документ (поручение).

    Ия, құжат дұрыс толтырылыпты. Бірақ сіздің шотта талап етіліп отырған сома жоқ қой.

    Да, документ заполнен верно. Но на вашем счете нет требуемой суммы.

    Сіздің төлем тапсырмасын қайта ресімдеуіңізге тура келеді. Сіз жиырма бес мың теңге шегіндегі соманы аудара аласыз.

    Вам придется переоформить платежное поручение. Вы можете перечислить сумму в пределах двадцати пяти тысяч тенге.

    Вы можете снять со счета сто тысяч тенге.

    Рахмет.

    Спасибо.

    Сізге әрқашан да қызмет етуге дайынбыз.

    Всегда к вашим услугам.

    Біздің поштамен кері қайтарылатын тапсырмамызды алғаныңызды қуаттаңызшы.

    Пожалуйста, подтвердите получение нашего поручения с обратной почтой.

    Сіздің төлем тапсырмаңыздың алынғанын қуаттаймыз.

    Подтверждаем получение вашего платежного поручения.

    Біздің құжаттарымызды алғаныңызды қуаттаңызшы.

    Пожалуйста, подтвердите получение наших документов.

    Біздің банк сіздің құжаттарыңыздың алынғанын қуаттайды.

    Наш банк подтверждает получение ваших документов.

    Сіздің авиапошталық тапсырмаңызды негізгі телекспен қуаттай қойыңызшы.

    Пожалуйста, подтвердите ваше авиапочтовое поручение ключевым телексом.

    Сіздің 2007 ж. 14 мамырдағы дебет-авизоңыздың алынғанын қуаттаймыз.

    Подтверждаем получение вашего дебет-авизо от 14 мая 2007 г.

    Біз 15 сәуірдегі өз төлемдерімізді қуаттадық.

    Мы подтвердили свой платеж 15 апреля.

    Біз олардың хабарламасын 10 маусымда алдық.

    Мы получили их извещение 10 июня.

    Біз сіздің шотты 27 наурызда дебеттедік.

    Мы дебетовали ваш счет 27 марта.

    Біз сіздің тапсырмаңызды төленбеген күйі қайтарамыз.

    Мы возвращаем ваше поручение неоплаченным.

    Біз сізге төлемді төлемегенімізді хабарламақшымыз.

    Мы хотели сообщить вам о том, что платеж мы не осуществили.

    Біз төлемді төлей алмаймыз.

    Осуществить платеж мы не можем.

    Аталған соманы біздің шотқа аударыңызшы.

    Пожалуйста, переведите вышеназванную сумму на наш счет.

    Сіздің шотқа 200 мың теңге соманы 2007 ж. 30 қаңтарда аудардық.

    Сумма в 200 тысяч тенге была переведена на ваш счет 30 января 2007 г.

    Аталған сома бенефициардың шотына аударылып та қойды.

    Вышеназванная сумма была уже переведена на счет бенефициара.

    Олар төлем келесі аптада төленеді деп күтуде.

    Они ожидают, что платеж будет осуществлен на следующей неделе.

    Біз сіздің мына өзгерістерді ескеруіңізді қалар едік.

    Мы хотели бы, чтобы вы приняли во внимание следующие изменения.

    Біз сізге 58 мың теңге 35 тиын соманың орнын толтырдық.

    Мы сегодня возместили вам сумму в 58 тысяч тенге 35 тиын.

    Біз сізден қайтарылған аталмыш соманы әлі алғанымыз жоқ.

    Мы еще не получили возврата вышеназванной суммы от вас.

    Біз өз клиентімізге өтем ретінде 500 теңге төлем төледік.

    Мы осуществили выплату 500 тенге в качестве возмещения нашему клиенту.

    Бұл сома төленген.

    Эта сумма оплачена.

    Бұл сома әлі төленген жоқ.

    Эта сумма еще не оплачена.

    Бұл сома төленуге тиіс.

    Эта сумма должна быть оплачена.

    135 000 теңгені біздің шотқа телеграф арқылы аударыңыз.

    Переведите 135 000 тенге на наш счет по телеграфу.

    Біз сіздің 17 қарашадағы төлем тапсырмаңызға жүгінеміз.

    Мы ссылаемся на ваше платежное поручение от 17 ноября.

    Сіздің төлем тапсырмаңызда валютаның аты көрсетілмей қалып қойыпты.

    В вашем платежном поручении пропущено наименование валюты.

    Сіздің төлем тапсырмаңызда валюталандырылған күн көрсетілмей қалыпты.

    В вашем платежном поручении пропущена дата валютирования.

    Біз төлемді қандай валютамен төлей алатынымызды білмейміз.

    Мы не знаем в какой валюте мы можем произвести платеж.

    Төлем наурызда төленуі мүмкін.

    Платеж может быть осуществлен в марте.

    Бізге валюталандыру күнін қуаттаңызшы.

    Пожалуйста, подтвердите нам дату валютирования.

    Біз өзіміздің төлем нұсқаулығымызды қуаттаймыз.

    Мы подтверждаем наши платежные инструкции.

    Алушының мекенжайын қуаттай қойыңызшы.

    Пожалуйста, подтвердите адрес получателя.

    Төлемді қандай валютамен төлеу керек екенін қуаттаңызшы.

    Пожалуйста, подтвердите, в какой валюте следует произвести платеж.

    Сіз төлемді Халық банкі арқылы төлей аласыз.

    Вы можете осуществить платеж через Народный Банк.

    Сіздің төлем тапсырмаңызды таба алуымыз үшін бізге қосымша ақпарат беріңізші.

    Пожалуйста, предоставьте нам дополнительную информацию для того, чтобы мы смогли обнаружить ваше платежное поручение.

    Төлем тапсырмасында төлеу тәсілін көрсетіңіз.

    Способ оплаты укажите в платежном поручении.

    Эмитент-банк пен төлемші-банк шоттарды бір-бірінде ұстайды.

    Банк-эмитент и банк-плательщик держат счета друг у друга.

    Бенефициар қаражатты ала алуы үшін эмитент-банк төлемші-банкіге төлем тапсырмасын жолдайды.

    Банк-эмитент направляет банку-плательщику платежное поручение для того, чтобы бенефициар мог получить средства.

    Аударманы алушы аударма сомасын алудан бас тартты.

    Получатель перевода отказался получить сумму перевода.

    Сіздің авизода алушының көрсетілген атауы бұрмаланған.

    Наименование получателя, указанное в вашем авизо, искажено.

    Бізге атауы түзетілген құжат беріңізші.

    Пожалуйста, предоставьте нам документ с исправленным наименованием.

    Төлем тапсырмасының сомасы сіздің клиенттің шотына кредиттеліп қойған.

    Сумма платежного поручения уже кредитована счету вашего клиента.

    Клиентіңізден алғанын растауын өтініңіз.

    Обратитесь к вашему клиенту с просьбой подтвердить получение.

    Өкінішке қарай, сіздің аударма әлі алынған жоқ.

    К сожалению, ваш перевод еще не получен.

    Сіздің төлемге қатысты құжаттарыңыз төлемші-банкіге жіберілді.

    Ваши документы, относящиеся к платежам, были отосланы банку-плательщику.

    Төлемді бізден шығын өндіріп алмай-ақ төлеңізші.

    Пожалуйста, осуществите платеж, не взимая расходов с нас.

    Төлемді біздің шотқа шығысқа жатқызбай-ақ төлеңізші.

    Пожалуйста, осуществите платеж, не отнеся расходы на наш счет.

    Төлемді сіздегі біздің шотта дебеттеп төлеңізші.

    Пожалуйста, осуществите платеж, дебетуя у вас наш счет.

    Төлемді бенефициардың сіздегі шотында кредиттеп төлеңізші.

    Пожалуйста, осуществите платеж, кредитуя счет бенефициара у вас.

    Бізге төлем тапсырмаңыздың күні мен нөмірін хабарлаңызшы.

    Пожалуйста, сообщите нам дату и номер вашего платежного поручения.

    Бізге бенефициардың есімін хабарлаңызшы.

    Пожалуйста, сообщите нам имя бенефициара.

    Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда қашан кредиттелгенін хабарлаңызшы.

    Сообщите нам, когда сумма 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету.

    Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда неліктен кешіктіріліп кредиттелгенін хабарлаңызшы.

    Сообщите нам, почему сумма в 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету с задержкой.

    Біздің шығынымыз болып табылатын сома біздің шотқа кредиттелді.

    Сумма, представляющая наши расходы, была кредитована нашему счету.

    Аккредетив бойынша өтелген сома біздің банкінің шотына жазылды.

    Сумма, представляющая покрытие по аккредитиву, была записана на счет нашего банка.

    Біздің клиент бізбен байланыс жасап, аударманы әлі алмағанын хабарлады.

    Наш клиент связался с нами и сообщил, что он еще не получил перевод.

    Егер сұрақтарыңыз болса, бізбен байланыс жасағайсыз.

    Если у вас будут вопросы, пожалуйста, свяжитесь с нами.

    Біз сіздің аудармаңыздың сомасын қайтаруын өтініп, клиентімізбен хабарластық та.

    Мы уже обратились к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода.

    Біз сіздің корреспондент-банкіңізбен байланыс жасадық, одан жауап күтіп отырмыз. Жауап алған бойда сізге дереу хабарлаймыз.

    Мы связались с вашим банком-корреспондентом и ждем от него ответа. Когда получим ответ мы немедленно известим вас.

    Біз сіздің … нөмірлі шотыңызды кредиттедік.

    Мы кредитовали ваш счет за номером …

    Шығынды шегеріп тастап төлеңізші.

    Пожалуйста, платите за вычетом расходов.

    Төлемнің қашан төленгенін хабарлаңызшы.

    Пожалуйста, сообщите нам дату, когда был осуществлен платеж.

    Бізге өз референсіңіздің нөмірін көрсетіңізші.

    Пожалуйста, укажите нам номер вашего референса.

    Бізге бенефициардың толық мекенжайын беріңізші.

    Пожалуйста, дайте нам полный адрес бенефициара.

    Біз Сәлім мырзаға 60000 тенге төлегенімізді хабарлаймыз. Осыған орай қолхатты қоса тіркеп отырмыз.

    Сообщаем, что мы заплатили 60000 тенге господину Салиму. При сем прилагаем расписку.

    Сіздің нұсқауыңызға сәйкес біз айтылып отырған шотты бүгін дебеттедік.

    В соответствии с вашими указаниями мы сегодня дебетовали счет, о котором идет речь.

    Біз сізден 11 наурызға дейін жауап алмағандықтан ісімізді жауып, мұрағатқа өткіземіз.

    Так как мы не получили от вас ответа до 11 марта, мы закрываем наше дело и сдаем в архив.

    Біз құжаттарымызды (мұрағатымызды) тексергенде аталған соманың алынғанын таба алмадық.

    Проверив наши документы (архивы), мы не обнаружили получение вышеуказанной суммы.

    Соманы уақтылы аударғаныңыз үшін сізге алғыс айтамыз.

    Благодарим вас за то, что вы своевременно перевели сумму.

    Алушы соманы мүмкіндігінше тезірек төлеулеріңізді талап етіп отыр.

    Получатель настаивает, чтобы вы выплатили сумму как можно скорее.

    Мазалағанымыз үшін кешірім сұраймыз. Біз 15 қаңтардағы аудармаңыздың алынғанын қуаттаймыз.

    Просим извинить за причиненное беспокойство. Мы подтверждаем получение вашего перевода от 15 января.

    Төлемнің кешіктірілгені үшін (төлемді кідірткеніміз үшін) кешірім сұраймыз.

    Мы просим извинить за задержку в платеже (за то, что мы задержали платеж).

    Біздің өтінішіміздің тез орындалғаны үшін сізге алғыс айтамыз.

    Благодарим вас за то, что быстро выполнили нашу просьбу.

    Жаңа нұсқаулықты Халық банкіне жолдауларыңызды ұсынамыз.

    Просим, чтобы вы отправили новые инструкции Народному банку.

    Халық банкі осы соманың төленуін талап етуде.

    Народный банк настаивает на оплате этой суммы.

    Олар құжатқа қол қойылуын талап етуде. Сондай-ақ олар бұл қаражатты мүмкіндігінше тез аударуларыңызды талап етіп отыр.

    Они настаивают на том, чтобы на документе была поставлена подпись. А также они требуют, чтобы вы перевели эти средства как можно скорее.

    Бұл құжатты қол қоюға кеше жіберу керек еді.

    Этот документ следовало направить на подпись вчера.

    Сіз фирмамен дереу байланыс жасауыңыз керек еді.

    Вам нужно было связаться с фирмой немедленно.

    Олардың құжатты фирма басқарушысының атына жолдауының қажеті жоқ еді.

    Им не нужно было отправлять документ на имя управляющего фирмой.

    Валюталандырудың жақсы мерзімінде төлеңіз.

    Оплатите хорошим сроком валютирования.

    Біз валюталандырудың жақсы мерзімі туралы уағдаласамыз.

    Мы договариваемся о хорошем сроке валютирования.

    Банк аталмыш мәмілеге қатысты мүмкіндіктің бәрін жасайды.

    Банк сделает все возможное относительно вышеназванной сделки.

    Біз сіздің тілектеріңізге орай әрекет етуге тырысамыз.

    Мы постараемся поступить в соответствии с вашими пожеланиями.

    Өкінішке қарай, сіздің банк берген қате нұсқаулар бізді … АҚШ доллары сомасында шығасыға ұшыратты.

    К сожалению, ошибочные указания, данные вашим банком, привели к потерям на сумму… долларов США для нас.

    Біз сізден өз кітаптарымыздан аталмыш соманы таба алмағанымызға назар аударуыңызды сұраймыз. Бұл орайда өз шотымыздың көшірмесін қоса тіркеп отырмыз және сіздердегі шотымызды … сомамен кредиттеп, бізге хабарлауыңызды сұраймыз.

    Просим вас заметить, что мы не нашли в наших книгах вышеназванной суммы. Прилагаем при этом копию нашего счета и просим кредитовать у вас наш счет суммой … и уведомить нас.

    Біз аудармаңыздың сомасын қайтаруды сұрап өз клиентімізге өтініш жасадық, бірақ ол бұл мәселе жөнінде жауап бермей, хатымызды өзімізге қайтарды.

    Мы уже обращались к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода, но он вернул нам наше письмо, не дав ответа по этому вопросу.

    Тауарды өтейтін құжаттарды қоса тіркеп отырмыз, бұл құжаттармен...

    Прилагаем документы, покрывающие товар, с которыми просим поступить...

    - біздің банкінің нұсқаулықтарына сәйкес;

    - в соответствии с инструкциями нашего банка;

    - алынған нұсқаулықтарға орай;

    - согласно полученным инструкциям;

    - акцепт (ризалық);

    - для того, чтобы получить акцепт;

    - өтініш бланкін алу үшін әрекет етулеріңізді сұраймыз.

    - бланк заявления.

    Біз сізге тапсырма бойынша төлемнің төленіп те қойғанын хабарлағымыз келеді.

    Мы хотели сообщить вам, что мы уже осуществили платеж по поручению.

    Мен банкіде чек кітапшасын ашқым келеді.

    Я хотел бы открыть чековый счет в банке.

    Сіздің жеке басыңызды куәландыратын қайсыбір құжат көрсетуіңіз керек.

    Вам необходимо показать какой-либо документ удостоверяющий личность.

    Мен чек кітапшасынан ақша алғым келеді.

    Я бы хотел снять деньги с чекового счета.

    Вы хотите, чтобы вам выдали по чеку наличные деньги?

    Ия, дәл солай. Мен мұны қалай етсем екен?

    Да, именно так. Как мне сделать это?

    Мына жолға соманы санмен жазыңыз.

    На этой строке напишите сумму в цифрах.

    Сіз соманы жазбаша жазуыңыз керек.

    Вам нужно написать сумму прописью.

    Бұл үшінші жолға жазылады.

    Это пишется на третьей строке.

    Соманың аяғынан “доллар” деген сөзге дейін сызық жүргізіңіз.

    Проведите линию от конца суммы до слова “доллары”.

    Соманы ешкім өзгерте алмауы үшін … арасын сызып тастаңыз.

    Сделайте прочерк между …, чтобы никто не мог изменить сумму.

    Сіз күнін көрсетіп, оның (бланкінің) оң жақтағы төменгі бұрышына қол қоюды ұмытып кетіпсіз.

    Вы забыли поставить число и подписать его (бланк) в нижнем правом углу.

    Күні көрсетілетін жерде айы жазбаша жазылады.

    В строке, где обозначается дата, месяц пишется прописью.

    Жоғарғы оң жақ бұрышына күнін қойыңыз.

    Дату проставьте в верхнем правом углу.

    Бланкінің сыртқы бетіне қолыңызды қойыңыз.

    Поставьте свою подпись на обратной стороне бланка.

    Қызмет көрсету үшін біз екі пайыз аламыз.

    За услуги мы берем два процента.

    Мен чекті жоғалтып алдым, енді не істеймін?

    Я потерял чек, что мне теперь делать?

    Сіз чектердің нөмірін білесіз бе? Чектің нөмірлерін айтыңыз.

    Вы знаете номера чеков? Скажите номера чеков.

    Мен оларды жазып алғанмын.

    Я их записал.

    Мынау бланкіні толтырып, барлық осы ақпаратты көрсетіңізші.

    Пожалуйста, заполните этот бланк, указав всю эту информацию.

    Сәлеметсіз бе! Менің шотқа ақша салғым келеді.

    Здравствуйте! Я хотел(-а) бы положить деньги на счет.

    Жинақ (депозиттік) кітапшаңызды беріңізші.

    Дайте, пожалуйста, Вашу сберегательную (депозитную) книжку.

    Бес мың теңге.

    Пять тысяч тенге.

    Менің шоттан ақша алуым қажет.

    Мне необходимо снять деньги со счета.

    Жүз доллар.

    Сто долларов.

    Бізде төлем теңгемен төленеді.

    У нас выплата производится в тенге.

    Мен қарсы емеспін.

    Я не возражаю.

    Сіздің жинақ шотыңызда бес жүз теңге қалды.

    На вашем сберегательном счете осталось пятьсот тенге.

    Мен депозитке ақша салғым келеді. Мұны қалай ету керек?

    Я хотел(-а) бы положить деньги на депозит. Как это сделать?

    Салым немесе депозит бланкісін толтырыңыз.

    Заполните бланк вклада или депозита.

    Я хотел(-а) бы узнать курс российского рубля в тенге.

    Айырбастау бағамы бір доллар үшін 120 теңге.

    Курс обмена составляет 120 тенге за доллар.

    Доллардың басқа валюталарға қатысты бағамы түсіп (өсіп) келеді.

    Курс доллара продолжает падать (расти) по отношению к другим валютам.

    Мен доллар сатып алғым келеді.

    Я хотел(-а) бы купить доллары.

    Екі жүз доллар, мүмкін болса, құны жүз долларлық екі купюр берсеңіз.

    Двести долларов, если можно, две купюры достоинством сто долларов.

    Міне ақшаңыз.

    Вот ваши деньги.

    Рахмет.

    Спасибо.

    Казахско-русский экономический словарь > Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру

  • 18 организация безналичных расчетов

    В отличие от наличного денежного оборота сущность безналичного денежного оборота состоит в том, что платежи производятся путем перечисления денег со счета плательщика на счет получателя в учреждениях коммерческих банков. Расчеты между предприятиями осуществляются, как правило, в безналичном порядке. Таким образом, безналичные расчеты – это денежные расчеты, при которых платежи осуществляются без участия наличных денег путем перечисления денежных средств со счета плательщика на счет получателя.

    Нақты (қолма-қол) ақша айналымынан өзгеше түрде қолма-қол ақшасыз айналымның мәні мынада: төлем төлемшінің шотынан коммерциялық банкілердің мекемелеріндегі алушының шотына ақша аудару жолымен төленеді. Кәсіпорындар арасында, әдетте, қолма-қол ақшасыз тәртіппен есеп айырысады. Сөйтіп қолма-қол ақшасыз есеп айырысу – ақшалай есеп айырысу, мұнда төлемдер қолма-қол ақшаның қатысуынсыз ақшалай қаражатты төлемшінің шотынан алушының шотына аудару жолымен төленеді.

    Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу қандай шарттарды сақтағанда жүзеге асырылады?

    Безналичные расчеты осуществляются при соблюдении следующих условий:

    Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу мына шарттар сақталғанда жүзеге асырылады:

    - плательщик имеет право отказаться от уплаты предъявленного документа полностью или частично в случаях, предусмотренных законом или договором;

    - төлемшінің ұсынылған құжатты заңда немесе шартта көзделген реттерде толық немесе ішінара төлеуден бас тартуға құқығы бар;

    - без согласия плательщика или его поручения списание средств со счетов, как правило, не допускается;

    - төлемшінің келісімі және оның тапсырмасы болмайынша шоттардан қаражатты есептен шығаруға, әдетте, рұқсат етілмейді;

    - платежи осуществляются из собственных средств плательщика, а в отдельных случаях – за счет кредита банка и прочих привлеченных средств;

    - төлемдер төлемшінің меншікті қаражатынан, ал кейбір реттерде банк несиесі және өзгедей тартылған қаражат есебінен төленеді;

    - средства на счета получателя зачисляются лишь после их списания со счета плательщика;

    - қаражат алушының шотына тек төлемшінің шотынан шығарылғаннан кейін ғана есепке алынады;

    - плательщик выполняет правила документооборота, разработанные Нацбанком и определяющие движение денег и денежных документов.

    - төлемші Ұлттық банк әзірлеген және ақша мен ақша құжатының қозғалысын айқындайтын құжат айналымы ережелерін орындайды.

    Допускается ли при безналичных расчетах использование платежных поручений, чеков, аккредитивов, инкассо?

    Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу кезінде төлем тапсырмаларын, чектерді, аккредитивтерді, инкассоны пайдалануға рұқсат етіле ме?

    Да, допускается. Вместе с тем банки, в соответствии с заключенными договорами, вправе принимать платежные требования.

    Ия, рұқсат етіледі. Сонымен бірге банкілер жасасылған шарттарға сәйкес төлем талабын қабылдауға құқылы.

    Банкілерге өсімпұл есептеу және өндіріп алу үшін жауапкершілік жүктеле ме?

    Нет, не несут ответственность, поскольку установлено, что при несвоевременной оплате поставленной продукции покупатель (плательщик) уплачивает пеню в порядке, предусмотренном в договоре между поставщиком и получателем (плательщиком).

    Жоқ, жауапкершілік жүктелмейді, өйткені жеткізілген өнімнің ақысы уақытылы төленбегенде жеткізуші мен алушы (төлемші) арасында жасасылған шартта көзделген тәртіппен сатып алушы (төлемші) өсімпұл төлейтін болып белгіленген.

    Все безналичные расчеты производятся через банк на основании расчетных документов, которые предоставляют оформленные в соответствии с установленными стандартами распоряжения предприятия (владельца счета) на перечисление средств.

    Қолма-қол ақшасыз есеп айырысудың бәрі банк арқылы кәсіпорынның (шот иесінің) қаражат аударуға билігінің белгіленген стандарттарына сәйкес ресімделген есеп айырысу құжаттарының негізінде жүргізіледі.

    Расчетные документы должны содержать следующие реквизиты:

    Есеп айырысу құжаттарында мынадай деректемелер болуға тиіс:

    - наименование расчетного документа;

    - есеп айырысу құжатының атауы;

    - номер документа, число, месяц, год его выписки;

    - құжаттың нөмірі, оның көшірмесі жасалған күн, ай, жыл;

    - наименование банка, его РНН (регистрационный номер налогоплательщика);

    - банкінің атауы, оның СТТН-і (салық төлеушінің тіркеу нөмірі);

    - наименование плательщика, его РНН, номер его счета в банке;

    - төлемшінің атауы, оның СТТН-і, оның банкідегі шотының нөмірі;

    - наименование получателя средств, номер его счета в банке;

    - қаражат алушының атауы, оның банкідегі шотының нөмірі;

    - наименование банка получателя, его РНН;

    - алушы банкісінің атауы, оның СТТН-і;

    - номер счета получателя средств, его РНН;

    - қаражат алушы шотының нөмірі, оның СТТН-і;

    - назначение платежа (в чеке не указывается), которое может быть указано как текстовым наименованием, так и кодовым обозначением;

    - мәтіндік атаумен де, кодтық таңбаланумен де көрсетілуі мүмкін төлемнің міндет-мақсаты (чекте көрсетілмейді);

    - сумма платежа, обозначенная цифрами и прописью;

    - цифрмен және жазбаша таңбаланған төлем сомасы;

    - подписи и оттиск печати.

    - қойылған қолдар мен басылған мөр бедері.

    Как быть, если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица?

    Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, қалай болмақ?

    Если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица, банк принимает расчетные документы при наличии одной подписи и при отсутствии оттиска печати.

    Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, банк есеп айырысу құжаттарын, қойылған бір қол болса болды, басылған мөр бедері жоқтығына қарамай қабылдай береді.

    На основании какого документа производится списание средств со счета плательщика?

    Төлемшінің шотынан қара-жат қандай құжаттардың негізінде есептен шығарылады?

    Списание средств со счета плательщика производится только на основании первого экземпляра расчетного документа.

    Төлемшінің шотынан қаражат тек есеп айырысу құжатының бірінші данасы негізінде ғана есептен шығарады.

    Чем руководствуется банк при установлении очередности списания денежных средств со счета?

    Банк шоттан ақшалай қаражатты есептен шығару кезектілігін белгілеу кезінде нені басшылыққа алады?

    В процессе осуществления расчетных операций банк обязан соблюдать установленную законодательством очередность платежей. При недостаточности денежных средств на счете для удовлетворения всех предъявленных требований списание осуществляется в очередности, предусмотренной ст. 742 Гражданского Кодекса РК "Очередность изъятия денег клиента"

    Есеп айырысу операцияларын жүзеге асыру барысында банк төлем төлеудің заңнамада белгіленген кезектілігін сақтауға міндетті. Шотта ақшалай қаражат жетіспегенде барлық ұсынылған талаптарды қанағаттандыру үшін ҚР Азаматтық кодексінің "Клиенттің ақшасын алу кезектілігі" деген 742-бабында көзделген кезектілікпен есептен шығарылады.

    Как рассматриваются взаимные претензии по расчетам между плательщиком и получателем средств?

    Төлемші мен қаражатты алушы арасындағы есеп айырысу жөніндегі өзара шағым-талаптар қалай қаралады?

    Они рассматриваются сторонами без участия кредитных организаций, т.е. банков через суд.

    Оларды тараптар несие ұйымдарының, яғни банкілердің қатысуынсыз сот арқылы қарайды.

    Я хотел бы открыть счет в вашем банке.

    Мен сіздің банкіде шот ашқым келеді.

    В нашем банке вы можете открыть:

    Біздің банкіде сіз:

    - текущий счет в тенге;

    - теңгемен ағымдағы шот;

    - текущий счет в иностранной валюте;

    - шетел валютасымен ағымдағы шот;

    - транзитный счет;

    - транзиттік шот;

    - депозитный счет;

    - депозиттік шот;

    - карточный счет.

    - карточкалық шот аша аласыз.

    Я хотел бы перечислить деньги на другой счет.

    Мен басқа шотқа ақша аударғым келеді.

    Оформите, пожалуйста, платежный документ (поручение).

    Төлем құжатын (тапсырмасын) ресімдеңізші.

    Да, документ заполнен верно. Но на вашем счете нет требуемой суммы.

    Ия, құжат дұрыс толтырылыпты. Бірақ сіздің шотта талап етіліп отырған сома жоқ қой.

    Вам придется переоформить платежное поручение. Вы можете перечислить сумму в пределах двадцати пяти тысяч тенге.

    Сіздің төлем тапсырмасын қайта ресімдеуіңізге тура келеді. Сіз жиырма бес мың теңге шегіндегі соманы аудара аласыз.

    Вы можете снять со счета сто тысяч тенге.

    Спасибо.

    Рахмет.

    Всегда к вашим услугам.

    Сізге әрқашан да қызмет етуге дайынбыз.

    Пожалуйста, подтвердите получение нашего поручения с обратной почтой.

    Біздің поштамен кері қайтарылатын тапсырмамызды алғаныңызды қуаттаңызшы.

    Подтверждаем получение вашего платежного поручения.

    Сіздің төлем тапсырмаңыздың алынғанын қуаттаймыз.

    Пожалуйста, подтвердите получение наших документов.

    Біздің құжаттарымызды алғаныңызды қуаттаңызшы.

    Наш банк подтверждает получение ваших документов.

    Біздің банк сіздің құжаттарыңыздың алынғанын қуаттайды.

    Пожалуйста, подтвердите ваше авиапочтовое поручение ключевым телексом.

    Сіздің авиапошталық тапсырмаңызды негізгі телекспен қуаттай қойыңызшы.

    Подтверждаем получение вашего дебет-авизо от 14 мая 2007 г.

    Сіздің 2007 ж. 14 мамырдағы дебет-авизоңыздың алынғанын қуаттаймыз.

    Мы подтвердили свой платеж 15 апреля.

    Біз 15 сәуірдегі өз төлемдерімізді қуаттадық.

    Мы получили их извещение 10 июня.

    Біз олардың хабарламасын 10 маусымда алдық.

    Мы дебетовали ваш счет 27 марта.

    Біз сіздің шотты 27 наурызда дебеттедік.

    Мы возвращаем ваше поручение неоплаченным.

    Біз сіздің тапсырмаңызды төленбеген күйі қайтарамыз.

    Мы хотели сообщить вам о том, что платеж мы не осуществили.

    Біз сізге төлемді төлемегенімізді хабарламақшымыз.

    Осуществить платеж мы не можем.

    Біз төлемді төлей алмаймыз.

    Пожалуйста, переведите вышеназванную сумму на наш счет.

    Аталған соманы біздің шотқа аударыңызшы.

    Сумма в 200 тысяч тенге была переведена на ваш счет 30 января 2007 г.

    Сіздің шотқа 200 мың теңге соманы 2007 ж. 30 қаңтарда аудардық.

    Вышеназванная сумма была уже переведена на счет бенефициара.

    Аталған сома бенефициардың шотына аударылып та қойды.

    Они ожидают, что платеж будет осуществлен на следующей неделе.

    Олар төлем келесі аптада төленеді деп күтуде.

    Мы хотели бы, чтобы вы приняли во внимание следующие изменения.

    Біз сіздің мына өзгерістерді ескеруіңізді қалар едік.

    Мы сегодня возместили вам сумму в 58 тысяч тенге 35 тиын.

    Біз сізге 58 мың теңге 35 тиын соманың орнын толтырдық.

    Мы еще не получили возврата вышеназванной суммы от вас.

    Біз сізден қайтарылған аталмыш соманы әлі алғанымыз жоқ.

    Мы осуществили выплату 500 тенге в качестве возмещения нашему клиенту.

    Біз өз клиентімізге өтем ретінде 500 теңге төлем төледік.

    Эта сумма оплачена.

    Бұл сома төленген.

    Эта сумма еще не оплачена.

    Бұл сома әлі төленген жоқ.

    Эта сумма должна быть оплачена.

    Бұл сома төленуге тиіс.

    Переведите 135 000 тенге на наш счет по телеграфу.

    135 000 теңгені біздің шотқа телеграф арқылы аударыңыз.

    Мы ссылаемся на ваше платежное поручение от 17 ноября.

    Біз сіздің 17 қарашадағы төлем тапсырмаңызға жүгінеміз.

    В вашем платежном поручении пропущено наименование валюты.

    Сіздің төлем тапсырмаңызда валютаның аты көрсетілмей қалып қойыпты.

    В вашем платежном поручении пропущена дата валютирования.

    Сіздің төлем тапсырмаңызда валюталандырылған күн көрсетілмей қалыпты.

    Мы не знаем в какой валюте мы можем произвести платеж.

    Біз төлемді қандай валютамен төлей алатынымызды білмейміз.

    Платеж может быть осуществлен в марте.

    Төлем наурызда төленуі мүмкін.

    Пожалуйста, подтвердите нам дату валютирования.

    Бізге валюталандыру күнін қуаттаңызшы.

    Мы подтверждаем наши платежные инструкции.

    Біз өзіміздің төлем нұсқаулығымызды қуаттаймыз.

    Пожалуйста, подтвердите адрес получателя.

    Алушының мекенжайын қуаттай қойыңызшы.

    Пожалуйста, подтвердите, в какой валюте следует произвести платеж.

    Төлемді қандай валютамен төлеу керек екенін қуаттаңызшы.

    Вы можете осуществить платеж через Народный Банк.

    Сіз төлемді Халық банкі арқылы төлей аласыз.

    Пожалуйста, предоставьте нам дополнительную информацию для того, чтобы мы смогли обнаружить ваше платежное поручение.

    Сіздің төлем тапсырмаңызды таба алуымыз үшін бізге қосымша ақпарат беріңізші.

    Способ оплаты укажите в платежном поручении.

    Төлем тапсырмасында төлеу тәсілін көрсетіңіз.

    Банк-эмитент и банк-плательщик держат счета друг у друга.

    Эмитент-банк пен төлемші-банк шоттарды бір-бірінде ұстайды.

    Банк-эмитент направляет банку-плательщику платежное поручение для того, чтобы бенефициар мог получить средства.

    Бенефициар қаражатты ала алуы үшін эмитент-банк төлемші-банкіге төлем тапсырмасын жолдайды.

    Получатель перевода отказался получить сумму перевода.

    Аударманы алушы аударма сомасын алудан бас тартты.

    Наименование получателя, указанное в вашем авизо, искажено.

    Сіздің авизода алушының көрсетілген атауы бұрмаланған.

    Пожалуйста, предоставьте нам документ с исправленным наименованием.

    Бізге атауы түзетілген құжат беріңізші.

    Сумма платежного поручения уже кредитована счету вашего клиента.

    Төлем тапсырмасының сомасы сіздің клиенттің шотына кредиттеліп қойған.

    Обратитесь к вашему клиенту с просьбой подтвердить получение.

    Клиентіңізден алғанын растауын өтініңіз.

    К сожалению, ваш перевод еще не получен.

    Өкінішке қарай, сіздің аударма әлі алынған жоқ.

    Ваши документы, относящиеся к платежам, были отосланы банку-плательщику.

    Сіздің төлемге қатысты құжаттарыңыз төлемші-банкіге жіберілді.

    Пожалуйста, осуществите платеж, не взимая расходов с нас.

    Төлемді бізден шығын өндіріп алмай-ақ төлеңізші.

    Пожалуйста, осуществите платеж, не отнеся расходы на наш счет.

    Төлемді біздің шотқа шығысқа жатқызбай-ақ төлеңізші.

    Пожалуйста, осуществите платеж, дебетуя у вас наш счет.

    Төлемді сіздегі біздің шотта дебеттеп төлеңізші.

    Пожалуйста, осуществите платеж, кредитуя счет бенефициара у вас.

    Төлемді бенефициардың сіздегі шотында кредиттеп төлеңізші.

    Пожалуйста, сообщите нам дату и номер вашего платежного поручения.

    Бізге төлем тапсырмаңыздың күні мен нөмірін хабарлаңызшы.

    Пожалуйста, сообщите нам имя бенефициара.

    Бізге бенефициардың есімін хабарлаңызшы.

    Сообщите нам, когда сумма 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету.

    Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда қашан кредиттелгенін хабарлаңызшы.

    Сообщите нам, почему сумма в 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету с задержкой.

    Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда неліктен кешіктіріліп кредиттелгенін хабарлаңызшы.

    Сумма, представляющая наши расходы, была кредитована нашему счету.

    Біздің шығынымыз болып табылатын сома біздің шотқа кредиттелді.

    Сумма, представляющая покрытие по аккредитиву, была записана на счет нашего банка.

    Аккредетив бойынша өтелген сома біздің банкінің шотына жазылды.

    Наш клиент связался с нами и сообщил, что он еще не получил перевод.

    Біздің клиент бізбен байланыс жасап, аударманы әлі алмағанын хабарлады.

    Если у вас будут вопросы, пожалуйста, свяжитесь с нами.

    Егер сұрақтарыңыз болса, бізбен байланыс жасағайсыз.

    Мы уже обратились к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода.

    Біз сіздің аудармаңыздың сомасын қайтаруын өтініп, клиентімізбен хабарластық та.

    Мы связались с вашим банком-корреспондентом и ждем от него ответа. Когда получим ответ мы немедленно известим вас.

    Біз сіздің корреспондент-банкіңізбен байланыс жасадық, одан жауап күтіп отырмыз. Жауап алған бойда сізге дереу хабарлаймыз.

    Мы кредитовали ваш счет за номером …

    Біз сіздің … нөмірлі шотыңызды кредиттедік.

    Пожалуйста, платите за вычетом расходов.

    Шығынды шегеріп тастап төлеңізші.

    Пожалуйста, сообщите нам дату, когда был осуществлен платеж.

    Төлемнің қашан төленгенін хабарлаңызшы.

    Пожалуйста, укажите нам номер вашего референса.

    Бізге өз референсіңіздің нөмірін көрсетіңізші.

    Пожалуйста, дайте нам полный адрес бенефициара.

    Бізге бенефициардың толық мекенжайын беріңізші.

    Сообщаем, что мы заплатили 60000 тенге господину Салиму. При сем прилагаем расписку.

    Біз Сәлім мырзаға 60000 тенге төлегенімізді хабарлаймыз. Осыған орай қолхатты қоса тіркеп отырмыз.

    В соответствии с вашими указаниями мы сегодня дебетовали счет, о котором идет речь.

    Сіздің нұсқауыңызға сәйкес біз айтылып отырған шотты бүгін дебеттедік.

    Так как мы не получили от вас ответа до 11 марта, мы закрываем наше дело и сдаем в архив.

    Біз сізден 11 наурызға дейін жауап алмағандықтан ісімізді жауып, мұрағатқа өткіземіз.

    Проверив наши документы (архивы), мы не обнаружили получение вышеуказанной суммы.

    Біз құжаттарымызды (мұрағатымызды) тексергенде аталған соманың алынғанын таба алмадық.

    Благодарим вас за то, что вы своевременно перевели сумму.

    Соманы уақтылы аударғаныңыз үшін сізге алғыс айтамыз.

    Получатель настаивает, чтобы вы выплатили сумму как можно скорее.

    Алушы соманы мүмкіндігінше тезірек төлеулеріңізді талап етіп отыр.

    Просим извинить за причиненное беспокойство. Мы подтверждаем получение вашего перевода от 15 января.

    Мазалағанымыз үшін кешірім сұраймыз. Біз 15 қаңтардағы аудармаңыздың алынғанын қуаттаймыз.

    Мы просим извинить за задержку в платеже (за то, что мы задержали платеж).

    Төлемнің кешіктірілгені үшін (төлемді кідірткеніміз үшін) кешірім сұраймыз.

    Благодарим вас за то, что быстро выполнили нашу просьбу.

    Біздің өтінішіміздің тез орындалғаны үшін сізге алғыс айтамыз.

    Просим, чтобы вы отправили новые инструкции Народному банку.

    Жаңа нұсқаулықты Халық банкіне жолдауларыңызды ұсынамыз.

    Народный банк настаивает на оплате этой суммы.

    Халық банкі осы соманың төленуін талап етуде.

    Они настаивают на том, чтобы на документе была поставлена подпись. А также они требуют, чтобы вы перевели эти средства как можно скорее.

    Олар құжатқа қол қойылуын талап етуде. Сондай-ақ олар бұл қаражатты мүмкіндігінше тез аударуларыңызды талап етіп отыр.

    Этот документ следовало направить на подпись вчера.

    Бұл құжатты қол қоюға кеше жіберу керек еді.

    Вам нужно было связаться с фирмой немедленно.

    Сіз фирмамен дереу байланыс жасауыңыз керек еді.

    Им не нужно было отправлять документ на имя управляющего фирмой.

    Олардың құжатты фирма басқарушысының атына жолдауының қажеті жоқ еді.

    Оплатите хорошим сроком валютирования.

    Валюталандырудың жақсы мерзімінде төлеңіз.

    Мы договариваемся о хорошем сроке валютирования.

    Біз валюталандырудың жақсы мерзімі туралы уағдаласамыз.

    Банк сделает все возможное относительно вышеназванной сделки.

    Банк аталмыш мәмілеге қатысты мүмкіндіктің бәрін жасайды.

    Мы постараемся поступить в соответствии с вашими пожеланиями.

    Біз сіздің тілектеріңізге орай әрекет етуге тырысамыз.

    К сожалению, ошибочные указания, данные вашим банком, привели к потерям на сумму… долларов США для нас.

    Өкінішке қарай, сіздің банк берген қате нұсқаулар бізді … АҚШ доллары сомасында шығасыға ұшыратты.

    Просим вас заметить, что мы не нашли в наших книгах вышеназванной суммы. Прилагаем при этом копию нашего счета и просим кредитовать у вас наш счет суммой … и уведомить нас.

    Біз сізден өз кітаптарымыздан аталмыш соманы таба алмағанымызға назар аударуыңызды сұраймыз. Бұл орайда өз шотымыздың көшірмесін қоса тіркеп отырмыз және сіздердегі шотымызды … сомамен кредиттеп, бізге хабарлауыңызды сұраймыз.

    Мы уже обращались к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода, но он вернул нам наше письмо, не дав ответа по этому вопросу.

    Біз аудармаңыздың сомасын қайтаруды сұрап өз клиентімізге өтініш жасадық, бірақ ол бұл мәселе жөнінде жауап бермей, хатымызды өзімізге қайтарды.

    Прилагаем документы, покрывающие товар, с которыми просим поступить...

    Тауарды өтейтін құжаттарды қоса тіркеп отырмыз, бұл құжаттармен...

    - в соответствии с инструкциями нашего банка;

    - біздің банкінің нұсқаулықтарына сәйкес;

    - согласно полученным инструкциям;

    - алынған нұсқаулықтарға орай;

    - для того, чтобы получить акцепт;

    - акцепт (ризалық);

    - бланк заявления.

    - өтініш бланкін алу үшін әрекет етулеріңізді сұраймыз.

    Мы хотели сообщить вам, что мы уже осуществили платеж по поручению.

    Біз сізге тапсырма бойынша төлемнің төленіп те қойғанын хабарлағымыз келеді.

    Я хотел бы открыть чековый счет в банке.

    Мен банкіде чек кітапшасын ашқым келеді.

    Вам необходимо показать какой-либо документ удостоверяющий личность.

    Сіздің жеке басыңызды куәландыратын қайсыбір құжат көрсетуіңіз керек.

    Я бы хотел снять деньги с чекового счета.

    Мен чек кітапшасынан ақша алғым келеді.

    Вы хотите, чтобы вам выдали по чеку наличные деньги?

    Да, именно так. Как мне сделать это?

    Ия, дәл солай. Мен мұны қалай етсем екен?

    На этой строке напишите сумму в цифрах.

    Мына жолға соманы санмен жазыңыз.

    Вам нужно написать сумму прописью.

    Сіз соманы жазбаша жазуыңыз керек.

    Это пишется на третьей строке.

    Бұл үшінші жолға жазылады.

    Проведите линию от конца суммы до слова "доллары".

    Соманың аяғынан "доллар" деген сөзге дейін сызық жүргізіңіз.

    Сделайте прочерк между …, чтобы никто не мог изменить сумму.

    Соманы ешкім өзгерте алмауы үшін … арасын сызып тастаңыз.

    Вы забыли поставить число и подписать его (бланк) в нижнем правом углу.

    Сіз күнін көрсетіп, оның (бланкінің) оң жақтағы төменгі бұрышына қол қоюды ұмытып кетіпсіз.

    В строке, где обозначается дата, месяц пишется прописью.

    Күні көрсетілетін жерде айы жазбаша жазылады.

    Дату проставьте в верхнем правом углу.

    Жоғарғы оң жақ бұрышына күнін қойыңыз.

    Поставьте свою подпись на обратной стороне бланка.

    Бланкінің сыртқы бетіне қолыңызды қойыңыз.

    За услуги мы берем два процента.

    Қызмет көрсету үшін біз екі пайыз аламыз.

    Я потерял чек, что мне теперь делать?

    Мен чекті жоғалтып алдым, енді не істеймін?

    Вы знаете номера чеков? Скажите номера чеков.

    Сіз чектердің нөмірін білесіз бе? Чектің нөмірлерін айтыңыз.

    Я их записал.

    Мен оларды жазып алғанмын.

    Пожалуйста, заполните этот бланк, указав всю эту информацию.

    Мынау бланкіні толтырып, барлық осы ақпаратты көрсетіңізші.

    Здравствуйте! Я хотел(-а) бы положить деньги на счет.

    Сәлеметсіз бе! Менің шотқа ақша салғым келеді.

    Дайте, пожалуйста, Вашу сберегательную (депозитную) книжку.

    Жинақ (депозиттік) кітапшаңызды беріңізші.

    Пять тысяч тенге.

    Бес мың теңге.

    Мне необходимо снять деньги со счета.

    Менің шоттан ақша алуым қажет.

    Сто долларов.

    Жүз доллар.

    У нас выплата производится в тенге.

    Бізде төлем теңгемен төленеді.

    Я не возражаю.

    Мен қарсы емеспін.

    На вашем сберегательном счете осталось пятьсот тенге.

    Сіздің жинақ шотыңызда бес жүз теңге қалды.

    Я хотел(-а) бы положить деньги на депозит. Как это сделать?

    Мен депозитке ақша салғым келеді. Мұны қалай ету керек?

    Заполните бланк вклада или депозита.

    Салым немесе депозит бланкісін толтырыңыз.

    Я хотел(-а) бы узнать курс российского рубля в тенге.

    Курс обмена составляет 120 тенге за доллар.

    Айырбастау бағамы бір доллар үшін 120 теңге.

    Курс доллара продолжает падать (расти) по отношению к другим валютам.

    Доллардың басқа валюталарға қатысты бағамы түсіп (өсіп) келеді.

    Я хотел(-а) бы купить доллары.

    Мен доллар сатып алғым келеді.

    Двести долларов, если можно, две купюры достоинством сто долларов.

    Екі жүз доллар, мүмкін болса, құны жүз долларлық екі купюр берсеңіз.

    Вот ваши деньги.

    Міне ақшаңыз.

    Спасибо.

    Рахмет.

    * * *

    Русско-казахский экономический словарь > организация безналичных расчетов

  • 19 Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру

    Нақты (қолма-қол) ақша айналымынан өзгеше түрде қолма-қол ақшасыз айналымның мәні мынада: төлем төлемшінің шотынан коммерциялық банкілердің мекемелеріндегі алушының шотына ақша аудару жолымен төленеді. Кәсіпорындар арасында, әдетте, қолма-қол ақшасыз тәртіппен есеп айырысады. Сөйтіп қолма-қол ақшасыз есеп айырысу – ақшалай есеп айырысу, мұнда төлемдер қолма-қол ақшаның қатысуынсыз ақшалай қаражатты төлемшінің шотынан алушының шотына аудару жолымен төленеді.

    В отличие от наличного денежного оборота сущность безналичного денежного оборота состоит в том, что платежи производятся путем перечисления денег со счета плательщика на счет получателя в учреждениях коммерческих банков. Расчеты между предприятиями осуществляются, как правило, в безналичном порядке. Таким образом, безналичные расчеты – это денежные расчеты, при которых платежи осуществляются без участия наличных денег путем перечисления денежных средств со счета плательщика на счет получателя.

    Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу қандай шарттарды сақтағанда жүзеге асырылады?

    Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу мына шарттар сақталғанда жүзеге асырылады:

    Безналичные расчеты осуществляются при соблюдении следующих условий:

    - төлемшінің ұсынылған құжатты заңда немесе шартта көзделген реттерде толық немесе ішінара төлеуден бас тартуға құқығы бар;

    - плательщик имеет право отказаться от уплаты предъявленного документа полностью или частично в случаях, предусмотренных законом или договором;

    - төлемшінің келісімі және оның тапсырмасы болмайынша шоттардан қаражатты есептен шығаруға, әдетте, рұқсат етілмейді;

    - без согласия плательщика или его поручения списание средств со счетов, как правило, не допускается;

    - төлемдер төлемшінің меншікті қаражатынан, ал кейбір реттерде банк несиесі және өзгедей тартылған қаражат есебінен төленеді;

    - платежи осуществляются из собственных средств плательщика, а в отдельных случаях – за счет кредита банка и прочих привлеченных средств;

    - қаражат алушының шотына тек төлемшінің шотынан шығарылғаннан кейін ғана есепке алынады;

    - средства на счета получателя зачисляются лишь после их списания со счета плательщика;

    - төлемші Ұлттық банк әзірлеген және ақша мен ақша құжатының қозғалысын айқындайтын құжат айналымы ережелерін орындайды.

    - плательщик выполняет правила документооборота, разработанные Нацбанком и определяющие движение денег и денежных документов.

    Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу кезінде төлем тапсырмаларын, чектерді, аккредитивтерді, инкассоны пайдалануға рұқсат етіле ме?

    Допускается ли при безналичных расчетах использование платежных поручений, чеков, аккредитивов, инкассо?

    Ия, рұқсат етіледі. Сонымен бірге банкілер жасасылған шарттарға сәйкес төлем талабын қабылдауға құқылы.

    Да, допускается. Вместе с тем банки, в соответствии с заключенными договорами, вправе принимать платежные требования.

    Банкілерге өсімпұл есептеу және өндіріп алу үшін жауапкершілік жүктеле ме?

    Жоқ, жауапкершілік жүктелмейді, өйткені жеткізілген өнімнің ақысы уақытылы төленбегенде жеткізуші мен алушы (төлемші) арасында жасасылған шартта көзделген тәртіппен сатып алушы (төлемші) өсімпұл төлейтін болып белгіленген.

    Нет, не несут ответственность, поскольку установлено, что при несвоевременной оплате поставленной продукции покупатель (плательщик) уплачивает пеню в порядке, предусмотренном в договоре между поставщиком и получателем (плательщиком).

    Қолма-қол ақшасыз есеп айырысудың бәрі банк арқылы кәсіпорынның (шот иесінің) қаражат аударуға билігінің белгіленген стандарттарына сәйкес ресімделген есеп айырысу құжаттарының негізінде жүргізіледі.

    Все безналичные расчеты производятся через банк на основании расчетных документов, которые предоставляют оформленные в соответствии с установленными стандартами распоряжения предприятия (владельца счета) на перечисление средств.

    Есеп айырысу құжаттарында мынадай деректемелер болуға тиіс:

    Расчетные документы должны содержать следующие реквизиты:

    - есеп айырысу құжатының атауы;

    - наименование расчетного документа;

    - құжаттың нөмірі, оның көшірмесі жасалған күн, ай, жыл;

    - номер документа, число, месяц, год его выписки;

    - банкінің атауы, оның СТТН-і (салық төлеушінің тіркеу нөмірі);

    - наименование банка, его РНН (регистрационный номер налогоплательщика);

    - төлемшінің атауы, оның СТТН-і, оның банкідегі шотының нөмірі;

    - наименование плательщика, его РНН, номер его счета в банке;

    - қаражат алушының атауы, оның банкідегі шотының нөмірі;

    - наименование получателя средств, номер его счета в банке;

    - алушы банкісінің атауы, оның СТТН-і;

    - наименование банка получателя, его РНН;

    - қаражат алушы шотының нөмірі, оның СТТН-і;

    - номер счета получателя средств, его РНН;

    - мәтіндік атаумен де, кодтық таңбаланумен де көрсетілуі мүмкін төлемнің міндет-мақсаты (чекте көрсетілмейді);

    - назначение платежа (в чеке не указывается), которое может быть указано как текстовым наименованием, так и кодовым обозначением;

    - цифрмен және жазбаша таңбаланған төлем сомасы;

    - сумма платежа, обозначенная цифрами и прописью;

    - қойылған қолдар мен басылған мөр бедері.

    - подписи и оттиск печати.

    Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, қалай болмақ?

    Как быть, если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица?

    Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, банк есеп айырысу құжаттарын, қойылған бір қол болса болды, басылған мөр бедері жоқтығына қарамай қабылдай береді.

    Если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица, банк принимает расчетные документы при наличии одной подписи и при отсутствии оттиска печати.

    Төлемшінің шотынан қара-жат қандай құжаттардың негізінде есептен шығарылады?

    На основании какого документа производится списание средств со счета плательщика?

    Төлемшінің шотынан қаражат тек есеп айырысу құжатының бірінші данасы негізінде ғана есептен шығарады.

    Списание средств со счета плательщика производится только на основании первого экземпляра расчетного документа.

    Банк шоттан ақшалай қаражатты есептен шығару кезектілігін белгілеу кезінде нені басшылыққа алады?

    Чем руководствуется банк при установлении очередности списания денежных средств со счета?

    Есеп айырысу операцияларын жүзеге асыру барысында банк төлем төлеудің заңнамада белгіленген кезектілігін сақтауға міндетті. Шотта ақшалай қаражат жетіспегенде барлық ұсынылған талаптарды қанағаттандыру үшін ҚР Азаматтық кодексінің “Клиенттің ақшасын алу кезектілігі” деген 742-бабында көзделген кезектілікпен есептен шығарылады.

    В процессе осуществления расчетных операций банк обязан соблюдать установленную законодательством очередность платежей. При недостаточности денежных средств на счете для удовлетворения всех предъявленных требований списание осуществляется в очередности, предусмотренной ст. 742 Гражданского Кодекса РК “Очередность изъятия денег клиента”

    Төлемші мен қаражатты алушы арасындағы есеп айырысу жөніндегі өзара шағым-талаптар қалай қаралады?

    Как рассматриваются взаимные претензии по расчетам между плательщиком и получателем средств?

    Оларды тараптар несие ұйымдарының, яғни банкілердің қатысуынсыз сот арқылы қарайды.

    Они рассматриваются сторонами без участия кредитных организаций, т.е. банков через суд.

    Мен сіздің банкіде шот ашқым келеді.

    Я хотел бы открыть счет в вашем банке.

    Біздің банкіде сіз:

    В нашем банке вы можете открыть:

    - теңгемен ағымдағы шот;

    - текущий счет в тенге;

    - шетел валютасымен ағымдағы шот;

    - текущий счет в иностранной валюте;

    - транзиттік шот;

    - транзитный счет;

    - депозиттік шот;

    - депозитный счет;

    - карточкалық шот аша аласыз.

    - карточный счет.

    Мен басқа шотқа ақша аударғым келеді.

    Я хотел бы перечислить деньги на другой счет.

    Төлем құжатын (тапсырмасын) ресімдеңізші.

    Оформите, пожалуйста, платежный документ (поручение).

    Ия, құжат дұрыс толтырылыпты. Бірақ сіздің шотта талап етіліп отырған сома жоқ қой.

    Да, документ заполнен верно. Но на вашем счете нет требуемой суммы.

    Сіздің төлем тапсырмасын қайта ресімдеуіңізге тура келеді. Сіз жиырма бес мың теңге шегіндегі соманы аудара аласыз.

    Вам придется переоформить платежное поручение. Вы можете перечислить сумму в пределах двадцати пяти тысяч тенге.

    Вы можете снять со счета сто тысяч тенге.

    Рахмет.

    Спасибо.

    Сізге әрқашан да қызмет етуге дайынбыз.

    Всегда к вашим услугам.

    Біздің поштамен кері қайтарылатын тапсырмамызды алғаныңызды қуаттаңызшы.

    Пожалуйста, подтвердите получение нашего поручения с обратной почтой.

    Сіздің төлем тапсырмаңыздың алынғанын қуаттаймыз.

    Подтверждаем получение вашего платежного поручения.

    Біздің құжаттарымызды алғаныңызды қуаттаңызшы.

    Пожалуйста, подтвердите получение наших документов.

    Біздің банк сіздің құжаттарыңыздың алынғанын қуаттайды.

    Наш банк подтверждает получение ваших документов.

    Сіздің авиапошталық тапсырмаңызды негізгі телекспен қуаттай қойыңызшы.

    Пожалуйста, подтвердите ваше авиапочтовое поручение ключевым телексом.

    Сіздің 2007 ж. 14 мамырдағы дебет-авизоңыздың алынғанын қуаттаймыз.

    Подтверждаем получение вашего дебет-авизо от 14 мая 2007 г.

    Біз 15 сәуірдегі өз төлемдерімізді қуаттадық.

    Мы подтвердили свой платеж 15 апреля.

    Біз олардың хабарламасын 10 маусымда алдық.

    Мы получили их извещение 10 июня.

    Біз сіздің шотты 27 наурызда дебеттедік.

    Мы дебетовали ваш счет 27 марта.

    Біз сіздің тапсырмаңызды төленбеген күйі қайтарамыз.

    Мы возвращаем ваше поручение неоплаченным.

    Біз сізге төлемді төлемегенімізді хабарламақшымыз.

    Мы хотели сообщить вам о том, что платеж мы не осуществили.

    Біз төлемді төлей алмаймыз.

    Осуществить платеж мы не можем.

    Аталған соманы біздің шотқа аударыңызшы.

    Пожалуйста, переведите вышеназванную сумму на наш счет.

    Сіздің шотқа 200 мың теңге соманы 2007 ж. 30 қаңтарда аудардық.

    Сумма в 200 тысяч тенге была переведена на ваш счет 30 января 2007 г.

    Аталған сома бенефициардың шотына аударылып та қойды.

    Вышеназванная сумма была уже переведена на счет бенефициара.

    Олар төлем келесі аптада төленеді деп күтуде.

    Они ожидают, что платеж будет осуществлен на следующей неделе.

    Біз сіздің мына өзгерістерді ескеруіңізді қалар едік.

    Мы хотели бы, чтобы вы приняли во внимание следующие изменения.

    Біз сізге 58 мың теңге 35 тиын соманың орнын толтырдық.

    Мы сегодня возместили вам сумму в 58 тысяч тенге 35 тиын.

    Біз сізден қайтарылған аталмыш соманы әлі алғанымыз жоқ.

    Мы еще не получили возврата вышеназванной суммы от вас.

    Біз өз клиентімізге өтем ретінде 500 теңге төлем төледік.

    Мы осуществили выплату 500 тенге в качестве возмещения нашему клиенту.

    Бұл сома төленген.

    Эта сумма оплачена.

    Бұл сома әлі төленген жоқ.

    Эта сумма еще не оплачена.

    Бұл сома төленуге тиіс.

    Эта сумма должна быть оплачена.

    135 000 теңгені біздің шотқа телеграф арқылы аударыңыз.

    Переведите 135 000 тенге на наш счет по телеграфу.

    Біз сіздің 17 қарашадағы төлем тапсырмаңызға жүгінеміз.

    Мы ссылаемся на ваше платежное поручение от 17 ноября.

    Сіздің төлем тапсырмаңызда валютаның аты көрсетілмей қалып қойыпты.

    В вашем платежном поручении пропущено наименование валюты.

    Сіздің төлем тапсырмаңызда валюталандырылған күн көрсетілмей қалыпты.

    В вашем платежном поручении пропущена дата валютирования.

    Біз төлемді қандай валютамен төлей алатынымызды білмейміз.

    Мы не знаем в какой валюте мы можем произвести платеж.

    Төлем наурызда төленуі мүмкін.

    Платеж может быть осуществлен в марте.

    Бізге валюталандыру күнін қуаттаңызшы.

    Пожалуйста, подтвердите нам дату валютирования.

    Біз өзіміздің төлем нұсқаулығымызды қуаттаймыз.

    Мы подтверждаем наши платежные инструкции.

    Алушының мекенжайын қуаттай қойыңызшы.

    Пожалуйста, подтвердите адрес получателя.

    Төлемді қандай валютамен төлеу керек екенін қуаттаңызшы.

    Пожалуйста, подтвердите, в какой валюте следует произвести платеж.

    Сіз төлемді Халық банкі арқылы төлей аласыз.

    Вы можете осуществить платеж через Народный Банк.

    Сіздің төлем тапсырмаңызды таба алуымыз үшін бізге қосымша ақпарат беріңізші.

    Пожалуйста, предоставьте нам дополнительную информацию для того, чтобы мы смогли обнаружить ваше платежное поручение.

    Төлем тапсырмасында төлеу тәсілін көрсетіңіз.

    Способ оплаты укажите в платежном поручении.

    Эмитент-банк пен төлемші-банк шоттарды бір-бірінде ұстайды.

    Банк-эмитент и банк-плательщик держат счета друг у друга.

    Бенефициар қаражатты ала алуы үшін эмитент-банк төлемші-банкіге төлем тапсырмасын жолдайды.

    Банк-эмитент направляет банку-плательщику платежное поручение для того, чтобы бенефициар мог получить средства.

    Аударманы алушы аударма сомасын алудан бас тартты.

    Получатель перевода отказался получить сумму перевода.

    Сіздің авизода алушының көрсетілген атауы бұрмаланған.

    Наименование получателя, указанное в вашем авизо, искажено.

    Бізге атауы түзетілген құжат беріңізші.

    Пожалуйста, предоставьте нам документ с исправленным наименованием.

    Төлем тапсырмасының сомасы сіздің клиенттің шотына кредиттеліп қойған.

    Сумма платежного поручения уже кредитована счету вашего клиента.

    Клиентіңізден алғанын растауын өтініңіз.

    Обратитесь к вашему клиенту с просьбой подтвердить получение.

    Өкінішке қарай, сіздің аударма әлі алынған жоқ.

    К сожалению, ваш перевод еще не получен.

    Сіздің төлемге қатысты құжаттарыңыз төлемші-банкіге жіберілді.

    Ваши документы, относящиеся к платежам, были отосланы банку-плательщику.

    Төлемді бізден шығын өндіріп алмай-ақ төлеңізші.

    Пожалуйста, осуществите платеж, не взимая расходов с нас.

    Төлемді біздің шотқа шығысқа жатқызбай-ақ төлеңізші.

    Пожалуйста, осуществите платеж, не отнеся расходы на наш счет.

    Төлемді сіздегі біздің шотта дебеттеп төлеңізші.

    Пожалуйста, осуществите платеж, дебетуя у вас наш счет.

    Төлемді бенефициардың сіздегі шотында кредиттеп төлеңізші.

    Пожалуйста, осуществите платеж, кредитуя счет бенефициара у вас.

    Бізге төлем тапсырмаңыздың күні мен нөмірін хабарлаңызшы.

    Пожалуйста, сообщите нам дату и номер вашего платежного поручения.

    Бізге бенефициардың есімін хабарлаңызшы.

    Пожалуйста, сообщите нам имя бенефициара.

    Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда қашан кредиттелгенін хабарлаңызшы.

    Сообщите нам, когда сумма 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету.

    Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда неліктен кешіктіріліп кредиттелгенін хабарлаңызшы.

    Сообщите нам, почему сумма в 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету с задержкой.

    Біздің шығынымыз болып табылатын сома біздің шотқа кредиттелді.

    Сумма, представляющая наши расходы, была кредитована нашему счету.

    Аккредетив бойынша өтелген сома біздің банкінің шотына жазылды.

    Сумма, представляющая покрытие по аккредитиву, была записана на счет нашего банка.

    Біздің клиент бізбен байланыс жасап, аударманы әлі алмағанын хабарлады.

    Наш клиент связался с нами и сообщил, что он еще не получил перевод.

    Егер сұрақтарыңыз болса, бізбен байланыс жасағайсыз.

    Если у вас будут вопросы, пожалуйста, свяжитесь с нами.

    Біз сіздің аудармаңыздың сомасын қайтаруын өтініп, клиентімізбен хабарластық та.

    Мы уже обратились к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода.

    Біз сіздің корреспондент-банкіңізбен байланыс жасадық, одан жауап күтіп отырмыз. Жауап алған бойда сізге дереу хабарлаймыз.

    Мы связались с вашим банком-корреспондентом и ждем от него ответа. Когда получим ответ мы немедленно известим вас.

    Біз сіздің … нөмірлі шотыңызды кредиттедік.

    Мы кредитовали ваш счет за номером …

    Шығынды шегеріп тастап төлеңізші.

    Пожалуйста, платите за вычетом расходов.

    Төлемнің қашан төленгенін хабарлаңызшы.

    Пожалуйста, сообщите нам дату, когда был осуществлен платеж.

    Бізге өз референсіңіздің нөмірін көрсетіңізші.

    Пожалуйста, укажите нам номер вашего референса.

    Бізге бенефициардың толық мекенжайын беріңізші.

    Пожалуйста, дайте нам полный адрес бенефициара.

    Біз Сәлім мырзаға 60000 тенге төлегенімізді хабарлаймыз. Осыған орай қолхатты қоса тіркеп отырмыз.

    Сообщаем, что мы заплатили 60000 тенге господину Салиму. При сем прилагаем расписку.

    Сіздің нұсқауыңызға сәйкес біз айтылып отырған шотты бүгін дебеттедік.

    В соответствии с вашими указаниями мы сегодня дебетовали счет, о котором идет речь.

    Біз сізден 11 наурызға дейін жауап алмағандықтан ісімізді жауып, мұрағатқа өткіземіз.

    Так как мы не получили от вас ответа до 11 марта, мы закрываем наше дело и сдаем в архив.

    Біз құжаттарымызды (мұрағатымызды) тексергенде аталған соманың алынғанын таба алмадық.

    Проверив наши документы (архивы), мы не обнаружили получение вышеуказанной суммы.

    Соманы уақтылы аударғаныңыз үшін сізге алғыс айтамыз.

    Благодарим вас за то, что вы своевременно перевели сумму.

    Алушы соманы мүмкіндігінше тезірек төлеулеріңізді талап етіп отыр.

    Получатель настаивает, чтобы вы выплатили сумму как можно скорее.

    Мазалағанымыз үшін кешірім сұраймыз. Біз 15 қаңтардағы аудармаңыздың алынғанын қуаттаймыз.

    Просим извинить за причиненное беспокойство. Мы подтверждаем получение вашего перевода от 15 января.

    Төлемнің кешіктірілгені үшін (төлемді кідірткеніміз үшін) кешірім сұраймыз.

    Мы просим извинить за задержку в платеже (за то, что мы задержали платеж).

    Біздің өтінішіміздің тез орындалғаны үшін сізге алғыс айтамыз.

    Благодарим вас за то, что быстро выполнили нашу просьбу.

    Жаңа нұсқаулықты Халық банкіне жолдауларыңызды ұсынамыз.

    Просим, чтобы вы отправили новые инструкции Народному банку.

    Халық банкі осы соманың төленуін талап етуде.

    Народный банк настаивает на оплате этой суммы.

    Олар құжатқа қол қойылуын талап етуде. Сондай-ақ олар бұл қаражатты мүмкіндігінше тез аударуларыңызды талап етіп отыр.

    Они настаивают на том, чтобы на документе была поставлена подпись. А также они требуют, чтобы вы перевели эти средства как можно скорее.

    Бұл құжатты қол қоюға кеше жіберу керек еді.

    Этот документ следовало направить на подпись вчера.

    Сіз фирмамен дереу байланыс жасауыңыз керек еді.

    Вам нужно было связаться с фирмой немедленно.

    Олардың құжатты фирма басқарушысының атына жолдауының қажеті жоқ еді.

    Им не нужно было отправлять документ на имя управляющего фирмой.

    Валюталандырудың жақсы мерзімінде төлеңіз.

    Оплатите хорошим сроком валютирования.

    Біз валюталандырудың жақсы мерзімі туралы уағдаласамыз.

    Мы договариваемся о хорошем сроке валютирования.

    Банк аталмыш мәмілеге қатысты мүмкіндіктің бәрін жасайды.

    Банк сделает все возможное относительно вышеназванной сделки.

    Біз сіздің тілектеріңізге орай әрекет етуге тырысамыз.

    Мы постараемся поступить в соответствии с вашими пожеланиями.

    Өкінішке қарай, сіздің банк берген қате нұсқаулар бізді … АҚШ доллары сомасында шығасыға ұшыратты.

    К сожалению, ошибочные указания, данные вашим банком, привели к потерям на сумму… долларов США для нас.

    Біз сізден өз кітаптарымыздан аталмыш соманы таба алмағанымызға назар аударуыңызды сұраймыз. Бұл орайда өз шотымыздың көшірмесін қоса тіркеп отырмыз және сіздердегі шотымызды … сомамен кредиттеп, бізге хабарлауыңызды сұраймыз.

    Просим вас заметить, что мы не нашли в наших книгах вышеназванной суммы. Прилагаем при этом копию нашего счета и просим кредитовать у вас наш счет суммой … и уведомить нас.

    Біз аудармаңыздың сомасын қайтаруды сұрап өз клиентімізге өтініш жасадық, бірақ ол бұл мәселе жөнінде жауап бермей, хатымызды өзімізге қайтарды.

    Мы уже обращались к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода, но он вернул нам наше письмо, не дав ответа по этому вопросу.

    Тауарды өтейтін құжаттарды қоса тіркеп отырмыз, бұл құжаттармен...

    Прилагаем документы, покрывающие товар, с которыми просим поступить...

    - біздің банкінің нұсқаулықтарына сәйкес;

    - в соответствии с инструкциями нашего банка;

    - алынған нұсқаулықтарға орай;

    - согласно полученным инструкциям;

    - акцепт (ризалық);

    - для того, чтобы получить акцепт;

    - өтініш бланкін алу үшін әрекет етулеріңізді сұраймыз.

    - бланк заявления.

    Біз сізге тапсырма бойынша төлемнің төленіп те қойғанын хабарлағымыз келеді.

    Мы хотели сообщить вам, что мы уже осуществили платеж по поручению.

    Мен банкіде чек кітапшасын ашқым келеді.

    Я хотел бы открыть чековый счет в банке.

    Сіздің жеке басыңызды куәландыратын қайсыбір құжат көрсетуіңіз керек.

    Вам необходимо показать какой-либо документ удостоверяющий личность.

    Мен чек кітапшасынан ақша алғым келеді.

    Я бы хотел снять деньги с чекового счета.

    Вы хотите, чтобы вам выдали по чеку наличные деньги?

    Ия, дәл солай. Мен мұны қалай етсем екен?

    Да, именно так. Как мне сделать это?

    Мына жолға соманы санмен жазыңыз.

    На этой строке напишите сумму в цифрах.

    Сіз соманы жазбаша жазуыңыз керек.

    Вам нужно написать сумму прописью.

    Бұл үшінші жолға жазылады.

    Это пишется на третьей строке.

    Соманың аяғынан “доллар” деген сөзге дейін сызық жүргізіңіз.

    Проведите линию от конца суммы до слова “доллары”.

    Соманы ешкім өзгерте алмауы үшін … арасын сызып тастаңыз.

    Сделайте прочерк между …, чтобы никто не мог изменить сумму.

    Сіз күнін көрсетіп, оның (бланкінің) оң жақтағы төменгі бұрышына қол қоюды ұмытып кетіпсіз.

    Вы забыли поставить число и подписать его (бланк) в нижнем правом углу.

    Күні көрсетілетін жерде айы жазбаша жазылады.

    В строке, где обозначается дата, месяц пишется прописью.

    Жоғарғы оң жақ бұрышына күнін қойыңыз.

    Дату проставьте в верхнем правом углу.

    Бланкінің сыртқы бетіне қолыңызды қойыңыз.

    Поставьте свою подпись на обратной стороне бланка.

    Қызмет көрсету үшін біз екі пайыз аламыз.

    За услуги мы берем два процента.

    Мен чекті жоғалтып алдым, енді не істеймін?

    Я потерял чек, что мне теперь делать?

    Сіз чектердің нөмірін білесіз бе? Чектің нөмірлерін айтыңыз.

    Вы знаете номера чеков? Скажите номера чеков.

    Мен оларды жазып алғанмын.

    Я их записал.

    Мынау бланкіні толтырып, барлық осы ақпаратты көрсетіңізші.

    Пожалуйста, заполните этот бланк, указав всю эту информацию.

    Сәлеметсіз бе! Менің шотқа ақша салғым келеді.

    Здравствуйте! Я хотел(-а) бы положить деньги на счет.

    Жинақ (депозиттік) кітапшаңызды беріңізші.

    Дайте, пожалуйста, Вашу сберегательную (депозитную) книжку.

    Бес мың теңге.

    Пять тысяч тенге.

    Менің шоттан ақша алуым қажет.

    Мне необходимо снять деньги со счета.

    Жүз доллар.

    Сто долларов.

    Бізде төлем теңгемен төленеді.

    У нас выплата производится в тенге.

    Мен қарсы емеспін.

    Я не возражаю.

    Сіздің жинақ шотыңызда бес жүз теңге қалды.

    На вашем сберегательном счете осталось пятьсот тенге.

    Мен депозитке ақша салғым келеді. Мұны қалай ету керек?

    Я хотел(-а) бы положить деньги на депозит. Как это сделать?

    Салым немесе депозит бланкісін толтырыңыз.

    Заполните бланк вклада или депозита.

    Я хотел(-а) бы узнать курс российского рубля в тенге.

    Айырбастау бағамы бір доллар үшін 120 теңге.

    Курс обмена составляет 120 тенге за доллар.

    Доллардың басқа валюталарға қатысты бағамы түсіп (өсіп) келеді.

    Курс доллара продолжает падать (расти) по отношению к другим валютам.

    Мен доллар сатып алғым келеді.

    Я хотел(-а) бы купить доллары.

    Екі жүз доллар, мүмкін болса, құны жүз долларлық екі купюр берсеңіз.

    Двести долларов, если можно, две купюры достоинством сто долларов.

    Міне ақшаңыз.

    Вот ваши деньги.

    Рахмет.

    Спасибо.

    Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру

  • 20 Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібі

    Порядок открытия, переоформления и закрытия счета

    Сіз шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібін сипаттап бере алмас па екенсіз?

    Вы не могли бы охарактеризовать порядок открытия, переоформления и закрытия счета?

    Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібін Ұлттық банк айқындайды. Клиент шотты ашқаннан кейін банк мыналарға байланысты көрсетілетін қызметтер жиынын ұсынады:

    Порядок открытия, переоформления и закрытия счета определяется Нацбанком. После открытия клиентом счета банк предоставляет набор услуг, связанных с:

    - клиенттің есеп айырысу, ағымдағы және басқа шоттарын ашу және жүргізу;

    - открытием и ведением расчетного, текущего и других счетов клиента;

    - қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру және жүргізу;

    - организацией и проведением безналичных расчетов;

    - қолма-қол ақшамен байланысты операцияларды орындау.

    - выполнением операций с наличными деньгами.

    Ағымдағы шоттан жүзеге асырылатын операциялар шеңберін қандай орган тәртіпке келтіреді?

    Какой орган регламентирует круг операций, осуществляемых с расчетного или текущего счета?

    Ағымдағы шоттан жүзеге асырылатын операцияларды да Ұлттық банк тәртіпке келтіреді.

    Операции, осуществляемые с расчетного или текущего счета, также регламентируется Нацбанком.

    Тиісті шоттың жұмыс істеу тетігін коммерциялық банк нақты клиентпен келісе отырып айқындайды және есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шартпен тиянақталады.

    Механизм функционирования соответствующего счета определяется коммерческим банком по согласованию с конкретным клиентом и закрепляется договором по расчетно-кассовому обслуживанию.

    Банк пен оның клиентінің арасында жасалған есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шарт бойынша банк өзіне қандай міндеттемелер алады?

    Какие обязательства берет на себя банк по расчетно-кассовому обслуживанию, заключаемому между банком и клиентом?

    Банк есеп айырысу-кассалық қызметін көрсету жөніндегі шарттың ережелеріне сәйкес өзіне бірқатар міндеттемелер алады, олар:

    В соответствии с положениями договора по расчетно-кассовому обслуживанию банк берет на себя ряд обязательств:

    - клиенттің шоты бойынша өз құзыреті шегінде заңнамада көзделген банк операцияларының барлық түрлерін жүргізу;

    - проводить по счету клиента в пределах своей компетенции все виды банковских операций, предусмотренных законодательством;

    - клиенттің шотына түскен барлық ақшалай қаражаттың сақталуын қамтамасыз ету;

    - обеспечивать сохранность всех денежных средств, поступивших на счет клиента;

    - клиенттің шотынан қолма-қол ақшасыз есеп айырысу бойынша қаражатты оның тапсыруымен есептен шығару операциясын жүргізу;

    - проводить операции по списанию средств со счета клиента по безналичным расчетам по его поручению;

    - клиенттің шаруашылық қызметі және оның шоты бойынша жүргізілетін операциялар туралы ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз ету;

    - обеспечивать конфиденциальность информации о хозяйственной деятельности клиента и операциях, проводимых по его счету;

    - клиентке оның шотынан көшірмелер беру.

    - выдавать клиенту выписки с его счета.

    Клиент, тиісінше, мыналарға міндеттенеді:

    Клиент, соответственно, обязуется:

    - банкіге шот ашу және жүргізу үшін қажетті құжаттарды ұсыну;

    - предоставлять в банк документы, необходимые для открытия и ведения счета;

    - қолданыстағы заңнаманы және есеп айырысатын банкілер мен заңды тұлғалар үшін міндетті заңи күші бар есеп айырысу қызметін көрсету, қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды және кассалық операцияларды жүзеге асыру мәселелері жөніндегі нормативтік құжаттарды сақтау;

    - соблюдать действующее законодательство и имеющие обязательную юридическую силу для банков и юридических лиц, осуществляющих расчеты, нормативные акты по вопросам расчетного обслуживания, осуществления безналичных расчетов и кассовых операций;

    - банкіге бухгалтерлік және статистикалық есептемені, есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету үшін қажет басқа да құжаттарды белгіленген мерзімде беру;

    - предоставлять в банк в установленные сроки бухгалтерскую и статистическую отчетность и другие документы, необходимые для организации расчетно-кассового обслуживания;

    - банкіге шоттың жабылғанын жазбаша нысанда алдын ала хабарлау, т.б.

    - предварительно в письменной форме уведомить банк о закрытии счета и др.

    Шартта өзіне жүктелген міндеттемелердің орындалмағаны үшін екі тараптың жауапкершілігі көзделеді ме?

    Предусматривается ли в договоре ответственность обеих сторон за невыполнение взятых на себя обязательств?

    И¸, көзделеді. Мәселен, банкіге:

    Да, предусматривается. Так, банк несет ответственность:

    - клиенттің шотынан қаражатты есептен уақытылы немесе дұрыс шығармағаны үшін;

    - за несвоевременное или неправильное списание средств со счета клиента;

    - банкінің өз клиентіне тиесілі соманы есептеуі үшін жауапкершілік жүктеледі.

    - за зачисление банком сумм, причитающихся клиенту.

    Клиентке:

    Клиент несет ответственность:

    - шотты ашу және ол бойынша операциялар жүргізуге ұсынылатын құжаттар үшін;

    - за достоверность документов, предоставляемых для открытия счета и ведения операций по нему;

    - алдағы тоқсанға арналған кассалық болжамды уақытылы бермегені үшін;

    - за несвоевременное предоставление кассового прогноза на предстоящий квартал;

    - банк көрсететін қызметтердің ақысын төлеу мерзімін бұзғаны үшін;

    - за нарушение сроков оплаты услуг, оказываемых банком;

    - банк клиент үшін бөлген қолма-қол ақшаның өтінімде көрсетілген күні алынуы үшін, т.б. жауапкершілік жүктеледі.

    - за получение наличных денег, забронированных банком для клиента в день, указанный в заявке, и др.

    Шартта осы аталған бұрмалаушылықтардың әрқайсысы үшін екі жағына да бірдей айыппұл мөлшері тиянақталуы мүмкін. Сондай-ақ шартта дауларды шешу тәртібі, шарттың қолданылу мерзімі және ерекше немесе қосымша талаптар да көзделеді.

    В договоре могут фиксироваться размеры штрафа за каждое из перечисленных нарушений как для одной, так и для другой стороны. А также в договоре предусматривается порядок разрешения споров, срок действия договора и особые или дополнительные условия.

    Клиенттен шот ашқаны үшін ақы алына ма, яки есеп айырысу қызметін көрсетудің құны қандай?

    Взимается ли плата с клиента за открытие счета, т.е. какова стоимость услуг по расчетному обслуживанию?

    Клиентке есеп айырысу, ағымдағы немесе кез келген шот жеке ақыға да, тегін де ашылуы мүмкін. Есеп айырысу қызметін көрсеткені үшін банк клиенттен төленетін төлем сомасынан тиянақты пайыздың шартта белгіленген мөлшерінде төлемақы алады. Банкіде есеп айырысу шотын тегін ашу мынаны көздейді: банк клиентке есеп айырысу шоты бойынша операцияларды тегін жүргізуге жұмсалатын шығынның орны өтелетіндей басқа да кең ауқымды ақылы қызмет көрсетуді ұсына алады.

    Расчетный, текущий или любой другой счет может открываться клиенту как за отдельную плату, так и бесплатно. За услуги по расчетному обслуживанию банк взимает с клиента плату в размере установленного договором фиксированного процента от суммы совершаемого платежа. Открытие расчетного счета в банке бесплатно предполагает, что банк сможет предоставлять клиенту широкий набор и других платных услуг, что компенсирует затраты на бесплатное проведение операций по расчетному счету.

    Бұлардың арасындағы айырмашылықтар олардың міндет-мақсаттарында.

    Различия между этими счетами заключаются в их назначении.

    Есеп айырысу шоты – кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға арналған шот, оны коммерциялық есеп айырысу негізінде жұмыс істейтін және заңды тұлға мәртебесі бар кәсіпорын ашады. Бұл шот бойынша тауарларды өткізумен және қызметтерді көрсетумен, олардың өндірісін қамтамасыз етумен, өндірістік және басқа шығындармен байланысты барлық операциялар жүзеге асырылады. Бұл шотқа түсім ақша есепке алынады. Осы шоттан жалақы беру, сатып алынатын жиынтықтаушылардың құнын төлеу, т.б. үшін ақша есептен шығарылады, салық төленеді. Бұл шот іс жүзінде кез келген операцияларды жасауға мүмкіндік береді, өйткені қаражаттың пайдаланылу бағытын, жүргізілетін операциялардың уақыты мен мөлшерін иегердің өзі қолданыстағы заңнамаға сәйкес айқындайды.

    Расчетный счет – счет для осуществления предпринимательской деятельности, который открывается предприятием, работающим на принципах коммерческого расчета и имеющим статус юридического лица. По этому счету осуществляются все операции, связанные с реализацией товаров и услуг, обеспечением их производства, производственными и иными расходами. На этот счет зачисляется выручка. С этого счета списываются деньги для выдачи заработной платы, оплаты стоимости приобретаемых комплектующих и др., уплачиваются налоги. Этот счет позволяет совершать практически любые операции, поскольку владелец сам определяет направления использования средств, время и размеры производимых операций в соответствии с действующим законодательством.

    Ағымдағы шот – бейкоммерциялық заңды тұлғаларды, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырмайтын өкілдіктерді, құрылымдық бөлімшелерді қаржыландыруға арналған шот. Ағымдағы шот ақшаны сақтауға, оның иегерін нысаналы мақсатқа қаржыландыруға, сондай-ақ есеп айырысу операцияларына арналған. Есеп айырысу шотының иегерімен салыстырғанда ағымдағы шот иегерінің дербестігі елеулі түрде шектелген, өйткені ол ағымдағы шоттағы қаражатты жоғары тұрған ұйым бекіткен сметаға қатаң түрде сәйкес билейді.

    Текущий счет – это счет для финансирования некоммерческих юридических лиц, представительств, структурных подразделений, не осуществляющих предпринимательскую деятельность. Текущий счет предназначен для хранения денег, целевого финансирования его владельца, а также расчетных операций. По сравнению с владельцем расчетного счета, самостоятельность владельца текущего счета существенно ограничена, поскольку он распоряжается средствами на текущем счете в строгом соответствии со сметой, утвержденной вышестоящей организацией.

    Ағымдағы шоттарды заңды және жеке тұлғалар ашады. Ағымдағы шоттардың саны шектеусіз. Ағымдағы шоттар арқылы кез келген төлемді, тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің ақысын төлеуге болады.

    Текущие счета открываются юридическим или физическим лицом. Количество текущих счетов не ограничено. Через текущий счет можно осуществлять любые платежи, оплату товаров и услуг.

    Шетел валютасы түріндегі ағымдағы шоттар сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыру үшін ашылады. Шетел валютасы түріндегі ағымдағы шотты ашу үшін өтінішті ресімдеу, қойылған қолдың үлгісі бар карточка толтыру және заңды немесе жеке тұлғаның банкідегі ағымдағы шоты шартына, егер банкіде осындай шотыңыз бар болса, қол қою жеткілікті.

    Текущие счета в иностранной валюте открываются для осуществления внешнеэкономической деятельности. Для открытия текущего счета в иностранной валюте достаточно оформить заявление, заполнить карточку с образцами подписей и подписать договор текущего банковского счета юридического или физического лица, если у вас уже имеется текущий счет в банке.

    Транзиттік шоттар. Егер сізде республиканың барлық аумағында тармақталған филиалдарыңыз бар болса, онда сізге қаржы ағынын шоғырландырып, төлем төлеуді жеделдету мүмкіндігін береді. Транзиттік шоттардың артықшылықтары:

    Транзитные счета. Если у вас имеется разветвленная сеть филиалов по всей территории республики, вам предоставляется возможность аккумулировать финансовые потоки и ускорить проведение платежей. Преимущества транзитных счетов:

    - олардың жұмыс істеу режимінің икемділігі;

    - гибкость их режима работы;

    - ақша ағынының бағыты мен көлемін реттеу;

    - регулирование направления и объема денежных потоков;

    - оңтайлы мерзім.

    - оптимальные сроки.

    Карточкалық шоттар. Шоттар заңды тұлғалар үшін корпоративтік картаның көмегімен басқарылады. Сізге компанияның ағымдағы, іссапар және өкілдікті шығынын, сондай-ақ кеден төлемдерін төлеу мүмкіндігін береді.

    Карточные счета. Управление счетом осуществляется с помощью корпоративной карты для юридических лиц. Вам предоставляется возможность оплаты текущих, командировочных и представительских расходов компании, а также таможенных платежей.

    Какие виды счетов, кроме вышеуказанных, можно открыть в банке?

    Банкіде бұл шоттардан басқа бюджеттік, инвестициялық конверсиялық шоттарды ашуға болады.

    В банке, кроме этих счетов, можно открыть бюджетные, инвестиционные конверсионные счета.

    Казахско-русский экономический словарь > Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібі

См. также в других словарях:

  • жалпы тактиканың міндеті — (Задача общей тактики) әскер түрлерінің және арнаулы әскер бөлімдерінің, құрамаларының, жалпы әскер бөлімдерінің ұрыстағы өзара қарым қатынасын ұйымдастыру; ұрыста әскерлердің тылын ұйымдастыру; техникамен және керекті жабдықтармен қамтамасыз… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • Ұжымдық қауіпсіздік келісіміне қатысушы мемлекеттердің коалициялық әскери саясаты — (Коалиционная военная политика государств участников ДКБ) ҰҚК ге қатысушы мемлекеттердің жалпы саяси мақсаттарына, коалициялық және ұлттық мүдделеріне сай ҰҚК ге қатысушы мемлекеттердің ұжымдық әскери қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, ұжымдық… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • ҰҚК қатысушы мемлекеттердің коалициялық әскери саясаты — (Коалиционная военная политика государств участников ДКБ) ҰҚК ге қатысушы мемлекеттердің жалпы саяси мақсаттарына, коалициялық және ұлттық мүдделеріне сай ҰҚК ге қатысушы мемлекеттердің ұжымдық әскери қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, ұжымдық… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • қазақстанның әскери доктринасы — Әскери доктринаны қабылдау үшін бірқатар ішкі және сыртқы алғы шарттар бар. Қазақстанның геосаяси ортасы сапалық өзгерістерді басынан кешіруде. Ел қауіпсіздігіне жаңа қатерлер пайда болуда. Атап айтқанда, экстремизмнің таралуы, әскери… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • Гипотеза — (гр. hypothesis – негіз, болжау) – 1) құбылыстың себептері, құбылыстардың арасындағы бақыланбайтын (байқалмайтын) байланыстар туралы және с.с. негізделген (толық емес) болжау (предположение); 2) болжауды ұсыну, оны негіздеу (толық емес) және… …   Философиялық терминдердің сөздігі

  • нұсқау — (Инструкция; лат. instructio – құру, ереже) әскердің (күштің) қандай да бір жағын реттейтін немесе ұрыс құралдарын қолдану мен пайдалану мәселелері бойынша толық нұсқаулары бар құжат. Н. мемлекеттің қолданыстағы заңдары, үкіметтің қаулылары,… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • Теория — (гр. theoria бақылау, пайымдау, зерттеу) –белгілі бір құбылыс немесе шындықтың саласының елеулі заңдылықтары, қасиеттері және байланыстары туралы тұтас түсінік беретін ғылыми білімді ұйымдастырудың жоғары формасы.Классикалық ғылымда идеал бойынша …   Философиялық терминдердің сөздігі

  • Ислам — немесе мұсылмандық (араб. момындық, бағыныштылық) әлемдік ірі діндердің бірі, негізінен Таяу және Орта Шығыс, Солтүстік Африка, Оңтүстік Шығыс Азия елдерінде, сол сияқты ортаазиялық, Солтүстік Кавказ, Закавказье, Татарстан және Башкирия… …   Философиялық терминдердің сөздігі

  • Утилитаризм — (лат.utilitas пайда) – моральдық философиядағы бағыт. Оның негізін қалаушы ағылшындық философ, экономист, заңгер – теоретик, атақты Адам Смиттің (экономист) шәкірті И.Бентам болды («Введение в принципы нравственности и законодательства»… …   Философиялық терминдердің сөздігі

  • таулы жердегі тактикалық бүркеніш — (Тактическая маскировка в горах) таулы жердегі ұрыс қимылдарын жүргізу кезіндегі тактикалық бүркеніш әскерлердің тұтқиылдан қимыл жасау және олардың ұрыстық қабілеттілігін сақтау мақсатында ұйымдастырылып жүзеге асырылады. Ұрысты дайындау… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • Миманса — (санскр. «зерттеу» немесе «оқып білу») – үнді философиясындағы алты ортодоксальдық (ведаларды жақтаушы, мойындаушы) жүйелердің (даршандардың) бірі. Миманса солардың ең көнесі болуы ықтимал және ведантаның негізі болды. Оның жақтаушылары Ведалар… …   Философиялық терминдердің сөздігі

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»